tag:blogger.com,1999:blog-75634488964385121652024-02-20T20:34:00.557-08:00क्षितिज(horizon)L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.comBlogger158125tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-70702523077291912582023-03-17T00:11:00.000-07:002023-03-17T00:11:01.419-07:00 लापता बच्चों की है एक अंधेरी दुनिया<p> </p><p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeZxL6UaAHGCCIsHGwYH_spx20bi4WdrrvnBjbKlx2jPCG9d-e9hNOhtKoWoniYCg8LUxrnHefk1jWjOi9FuZAr-iQ6VtWDez44J7T2NaMV1Y2eNGPhJ3mOAne235xNoE5GrEssRmzihcwXbr2AaoVz0m_cBx6kmLINU2fCajbF2cSh9qg6CAljRie7Q/s275/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="275" height="278" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgeZxL6UaAHGCCIsHGwYH_spx20bi4WdrrvnBjbKlx2jPCG9d-e9hNOhtKoWoniYCg8LUxrnHefk1jWjOi9FuZAr-iQ6VtWDez44J7T2NaMV1Y2eNGPhJ3mOAne235xNoE5GrEssRmzihcwXbr2AaoVz0m_cBx6kmLINU2fCajbF2cSh9qg6CAljRie7Q/w400-h278/images.jpg" width="400" /></a></div><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> <br /></span></span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">“ </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">बबलू</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">तुम</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">जल्दी</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">आ</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">जाओ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">तुम्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">कहेगा</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">पैसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">तो</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">जल्दी</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">लिखो</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;">, </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">पापा</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">आ</span><span lang="HI" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt; line-height: 115%;">जायेंगे</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14pt; line-height: 115%;"> |”</span><p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दूसरा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">विज्ञापन</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> – “ </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">राजू</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बेटा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तुम्हारी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मां</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तुम्हारे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बिना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रो</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पागल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तुम्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">याद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लौट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आओ</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | “ <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तरह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">विज्ञापन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रोज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पत्र</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पत्रिकाओं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">छ्प</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रहे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दूसरे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माध्यमों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">खोये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बारे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सूचनाएं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रसारित</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लेकिन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कितने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वापस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लौट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> |<span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मामले</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दुखद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पहलू</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कानूनी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">परिभाषा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रत्येक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">राज्य</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नियम</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कानूनों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पालन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व्यवस्थित</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नवीनतम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आंकडों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नितांत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अभाव</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दर</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">असल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पहलू</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कभी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गंभीरता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गया</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">खोये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दुनिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">चले</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हाल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रहते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">क्या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सवालों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मानो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किसी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लेना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संदर्भ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गौरतलब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तथ्य</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मामलों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अधिकांश</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रथम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सूचना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रिपोर्ट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दर्ज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाती</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सिर्फ़</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लोगों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिस्ट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नाम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दर्ज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पुलिस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">स्टेशनों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़ोटो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भेज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रथम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सूचना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रिपोर्ट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दर्ज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपहरण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़िरौती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">केस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बनाया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाए</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पुलिसिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अंदाज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समस्या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अधिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गंभीर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बेघर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वाले</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जिम्मेदार</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गैर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सरकारी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संस्थाओं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दवारा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अध्यनों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सामने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उनमें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सबसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रमुख</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गरीबी</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माता</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पिता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">स्वयं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उन्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">छोड</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">क्योंकि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उनका</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पालन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर्</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सकते</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इसके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अलावा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यात्रा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दौरान</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माता</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पिता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बिछुड</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़िर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गलत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लोगों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हाथों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">चले</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कभी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मिल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाते</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बहुत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बडी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संख्या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माहौल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">स्वयं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भाग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़िर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कभी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लौट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाते</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दर</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">असल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्यार</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">स्नेह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मूल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रवृत्ति</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">परंतु</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उन्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्यार</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मिलता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अक्सर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">छोटी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बात</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">छोड</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बडा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बहुत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ज्यादा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मनोवैज्ञानिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दवाब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रखा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाना</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जिसका</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">परिणाम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उनके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अंदर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">डर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भावना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तरह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अक्सर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">परीक्षा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पास</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">न</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">स्थिति</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भाग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बेहतर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समझते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माता</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पिता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सामने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हिम्मत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जुटा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाते</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">परीक्षाओं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">परिणाम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">निकलने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बाद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अक्सर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तरह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घटनाएं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सामने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">चार</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घंटे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दो</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दिन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बाद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लौट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लेकिन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कभी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वापस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाते</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पारिवारिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">खराब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माहौल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समस्या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बडा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दर</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">असल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पारिवारिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सबंधों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सीधा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रभाव</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पडता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बल्कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सबंध</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अधिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संवेदनशील</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माता</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पिता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मध्य</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कलह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रहने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उसका</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दुष्प्रभाव</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पडता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किशोर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उम्र</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अप्ने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माहौल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कटा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">महसूस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लगते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तथा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भाग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भावना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उनमें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाग्रत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लगती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कमजोर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">क्षणों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बैठते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पारिवारिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सामाजिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारणों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अलावा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बडी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संख्या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जिन्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">असमाजिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तत्व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हितों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपहरण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लेते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पहले</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बहला</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़ुसला</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बाद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हिंसात्मक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तरीके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वश</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लेते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गैरकानूनी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कामों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस्तेमाल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारणों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">असमाजिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तत्व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उम्र</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपहरण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गायब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लडकियों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व्यापार</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">काम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस्तेमाल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इसके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">साथ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बाल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पोर्न</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इनका</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस्तेमाल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किये</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लगा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> |</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> 65% </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उम्र</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> 13 </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> 18 </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बीच</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">होती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भारत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संगठित</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गिरोह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भीख</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मांगने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">काम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लगाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इनका</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपहरण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मामले</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रकाश</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लेकिन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन्हें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जड</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">खत्म</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सका</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कारखानों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मानव</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">श्रम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अधिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मांग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देखते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उपयोग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">वहां</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लगा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">छापों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बरामद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इधर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मानवीय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अंगों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बढती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मांग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देखते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लोग</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपहरण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इनके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">शरीर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">महत्वपूर्ण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अंगों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तस्करी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लगे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घिनौना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व्यवसाय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देश</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इधर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पनपा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इसके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सबसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आसान</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">टारगेट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सिध्द</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हुए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यानी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मिला</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देखा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मासूम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दुनिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसा</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उपेक्षित</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पहलू</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जिस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कभी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गंभीरता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सोचा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गया</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रतिवर्ष</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लाखों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लापता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इनकी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बडी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संख्या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कभी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लौट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पाती</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">माता</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पिता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">थक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हार</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अपनी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नियती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मान</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बैठते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">या</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़िर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किसी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">चमत्कारिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">घटना</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दिन</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">काटते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रहते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गुमशुदा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">औपचारिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रिपोर्ट</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिखने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बाद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पुलिस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">ऐसे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तलाशने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">का</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गंभीर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रयास</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नहीं</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">करती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">और</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">समय</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बाद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़ाइल</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बंद</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाती</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लाखों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कहां</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">खो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गये</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">यह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जानने</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जहमत</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उठाता</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">विकास</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सीढियां</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">चढते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">देश</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">मे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पहलू</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">को</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आखिर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कब</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नजर</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">अंदाज</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाता</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">रहेगा</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जरूरी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">है</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इसके</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">एक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व्यवस्थित</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">आधुनिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तत्र</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">विकसित</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">किया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जाए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पूरी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तरह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">काम</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">के</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लिए</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">जवाबदेह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हो</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तथा</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इस</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">तंत्र</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रभावी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नियंत्रण</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">भी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हो</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> | </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">इसमें</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कोई</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">संदेह</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">नही</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कि</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रशासनिक</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">व</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">कानूनी</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">स्तर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">पर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हमारे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">थोडे</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">गंभीर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">प्रयास</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">लाखों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बच्चों</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">की</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">दुनिया</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">में</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">फ़िर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">से</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">उजाला</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">बिखेर</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">सकते</span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita",sans-serif; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Aparajita;">हैं</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> |<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-bidi-font-size: 10.0pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 6;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 12.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">एल.एस.बिष्ट,</span><span lang="EN-US" style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 12.5pt; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: 115%; margin-bottom: 10.0pt;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 12.5pt; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-language: HI; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-tab-count: 6;"> </span><o:p></o:p></span></p>
<span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 11.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EN-IN; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>
<span style="font-family: "Calibri",sans-serif; font-size: 11.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-language: EN-IN; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-language: AR-SA; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br clear="all" style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" />
</span>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-47584090992557327412022-02-24T00:32:00.000-08:002022-02-24T00:32:13.012-08:00अपराधियों की जीत के लिए हम कितने जिम्मेदार<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgBFBVD5ojyWP3t40ua4DnrG-aWKSXjQOpU3pxylb2dYSj5UgI0ezF7a6SSC8FLIYQ6bkfEh20y-zsHEH3EgkcSYB0LoNiI92nV67HKqyGwn3PXrr93ZIruwE6i5LQxvP6I-8F2qbFkL6w3MG53I2P12zb9Hq7KgndIoia3vxHHjDMVKHT9ny5MXb5kpQ=s245" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="206" data-original-width="245" height="538" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEgBFBVD5ojyWP3t40ua4DnrG-aWKSXjQOpU3pxylb2dYSj5UgI0ezF7a6SSC8FLIYQ6bkfEh20y-zsHEH3EgkcSYB0LoNiI92nV67HKqyGwn3PXrr93ZIruwE6i5LQxvP6I-8F2qbFkL6w3MG53I2P12zb9Hq7KgndIoia3vxHHjDMVKHT9ny5MXb5kpQ=w640-h538" width="640" /></a></div><br /> <p></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पांच राज्यों के चुनावी शोर के बीच फ़िर उठ
रहा है राजनीति मे अपराधियों के बढ्ते वर्चस्व का मुद्दा | प्रत्येक राजनीतिक दल
अपने को पाक साफ़ होने और दूसरों पर उंगुली उठाने का काम बडी ही खूबसूरती से कर रहा
है | लेकिन यह भी तय है कि चुनाव खत्म होते ही यह मुद्दा फ़िर कहीं खो जायेगा |
लोकतंत्र की गाडी अपने राह चलती रहेगी | </span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>लेकिन सच यह भी है कि <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शायद ही कभी हमने गंभीरता से अपने लोकतंत्र का
पोस्ट्मार्ट्म किया हो । अपने जन्म से लेकर अब तक के जीवनकाल मे हमारा यह लोकतंत्र
न जाने कितनी व्याधियों से ग्रस्त हो चला है लेकिन हम हैं कि इसकी काया को आज भी
निरोगी मान इतराते फिर रहे हैं । कभी कधार किसी गंभीर व्याधि पर चर्चा होती भी है
लेकिन जल्द ही वह चर्चा व बहस गुल गपाडे मे तब्दील हो पृष्ठभूमि मे चली जाती है । <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">अब जब फ़िर देश के पांच
राज्यों मे चुनावी उत्सव जारी है,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जरूरी है कि हम थोडा शांत भाव से सोचने की जहमत
उठायें कि आखिर चुनावी उत्सव का <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>चेहरा साल
दर साल बदरंग क्यों होता जा रहा है । आम जन की उम्मीदें नाउम्मीदों मे क्यों
तब्दील हो रही हैं । आखिर क्यों हमारी ससंद व विधानसभाएं अपराधी तत्वों की शरणगाह
बनती जा रही हैं । <span style="mso-tab-count: 1;"> </span>दरअसल हमने ईमानदारी
से स्वंय के गिरेबां में झांकने का प्रयास कभी नही किया । कहीं ऐसा तो नही कि
जाने- अनजाने इसमे हमारी भी भागीदारी रही हो । <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">अकादमिक बहस व आंकडों को
दरकिनार करते हुए अगर इस पहलू पर गंभीरता से सोचें तो कहीं न कहीं हम भी इसके लिए
जिम्मेदार हैं । दरअसल कई बार हम अपने स्वार्थ में व्यापक सामाजिक हितों की अनदेखी
कर देते हैं । हमारी सोच इतनी संकीर्ण हो जाती है कि हमे सिर्फ अपने जिले</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">शहर या मुहल्ले का ही हित दिखाई देता है और राबिनहुड जैसे दिखने
वाले माफियों</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">गुंडों व बदमाशों को इसका लाभ
मिलता है । अगर कोई अपराधी तत्व हमारे मुहल्ले की सड्कों व नालियों आदि का काम
करवा लेता है और हमारे मुहल्ले का निवासी होने या किसी अन्य प्रकार के जुडाव से
हमारे काम करवा लेता है तो हम उसके पक्ष मे आसानी से खडे हो जाते हैं । यहां हम
अक्सर यह भूल जाते हैं कि समाज के हित मे इसे ससंद या विधानसभा के लिए चुनना इस
लोकतंत्र के भविष्य के लिए घातक होगा । ऐसे बहुत से उदाहरण मिल जायेगें जहां समाज
की नजर मे एक अपराधी</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">,<span style="mso-spacerun: yes;">
</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">मोहल्ले या समुदाय विशेष का <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>"भैय्या " बन चुनाव मे जीत हासिल कर
लेता है । दरअसल अपने तक सीमित हमारी सोच ऐसे लोगों का काम आसान करती है ।<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">यहां यह गौरतलब है कि कुछ
समाचार पत्र अपराधिक छवि वाले उम्मीदवारों का कच्चा चिट्ठा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>प्रकाशित करते हैं और अब तो चुनाव आयोग ने
भी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अपराधिक<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पृष्ठभूमि वाले उम्मीदवारों का पूरा ब्योरा
देने की बाध्यता को लागू कर दिया है <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इस
उम्मीद में कि मतदाता इनके असली चेहरे से परिचित होने पर इन्हें अपना मत नही देग़ा
। लेकिन इन प्रयासों का कोई खास परिणाम नजर नही आता । कई अपराधी तत्व चुनाव जीत कर
विधानसभा व लोकसभा तक पहुंच ही जाते हैं <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>।<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">अपने हितों तक सीमित रहने
वाली हमारी इस सोच का इधर कुछ वर्षों मे व्यापक प्रसार हुआ है । महाराष्ट्र मे
दिया जाने वाला नारा</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"> ' </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">बजाओ
पुंगी</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">भगाओ लुगीं</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"> ' </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">को हमारी इस मानसिकता के फलस्वरूप ही व्यापक जंनसमर्थन मिला
था । जहां महाराष्ट्र के लोगों ने सिर्फ अपने हित मे इसे उचित समझा । लेकिन इसके
दूरगामी प्रभाव क्या होंगे इस पर सोचने की जरूरत नही समझी गई । अब यदा कदा ऐसे ही
स्वर दूसरे प्रदेशों से भी सुनाई देते हैं । य्ह तभी संभव है जब हम अपने हित के
लिए समाज के व्यापक हित को नजरअंदाज कर देते हैं ।<o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">राजनीतिक अपराधीकरण मे हमारी
यही सोच कुछ गलत लोगों को ससंद व विधानसभाओं मे पहुंचाने मे सहायक रही है । यही
कारण कि ऐसे कई नाम भारतीय राजनीति के क्षितिज पर हमेशा रहे हैं । जिन्हें समाज का
एक बडा वर्ग तो अपराधी</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">माफिया
या बदमाश मानता है लेकिन अपने क्षेत्र से वह असानी से जीत हासिल कर सभी को मुंह
चिढाते हैं । <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">यहां गौरतलब यह भी है कि कुछ
लोग मानते हैं कि चुनाव मे यह फर्जी मतदान के सहारे जीत हासिल करते हैं । लेकिन
गहराई से देखें तो यह सच नही है । सांसद या विधायक के भाग्य का फैसला लाखों वोटों
की गिनती के बाद ही संभव हो पाता है। दो-एक बूथों में फर्जी मतदान करा लेने
या<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>कब्जा कर लेने से दो या चार हजार मत ही
पक्ष मे हो सकते हैं( एक बूथ पर 1500 से ज्यादा वोटर नही होते ) अब सवाल उठता है
कि यह<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हजारों या लाखों वोट मिले कहां से ।
स्वाभाविक है यह मत दिए गये हैं । <o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">अब अगर हमे इन बाहुबलियों</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">माफियों</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">गुंडों
व बदमाशों को रोकना है तो अपने संकीर्ण हितों की बलि देनी होगी । व्यक्ति का चुनाव
समाज व देश के व्यापक हित मे सोच कर किया जाना चाहिए । अगर आपके लिए भैय्या बना
उम्मीदवार समाज के बहुसंख्यक लोगों के लिए एक अपराधी तत्व है तो उसे आपको भी
अपराधी ही मानना होगा । अन्यथा एक दिन यह <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>लोकतंत्र
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>के चेहरे को पूरी तरह से बदरंग बना देगें
। </span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; mso-layout-grid-align: none; mso-list: l0 level1 lfo2; text-autospace: none; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN; mso-fareast-font-family: Mangal;"><span style="mso-list: Ignore;">-<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";"> </span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;">एल एस बिष्ट </span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-add-space: auto; mso-layout-grid-align: none; mso-list: l1 level1 lfo1; text-autospace: none; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span lang="EN" style="font-family: Symbol; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="display: none; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN; mso-hide: all;">*
ुनाव मेंशेष का<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>यह भैय्ये ससंदष्ठभूमि
वाले उम्मीदवारों का पूरा ब्योरा देने की बाध्यता ि चुनाव खत्म होते ही यह मुद्दा
फ़</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 16.0pt; mso-ansi-language: EN;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-73074263359818915942022-02-20T00:34:00.003-08:002022-02-20T00:34:45.819-08:00इस्लामिक रिवाजों के नाम पर<p> <a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjzEScM6MHlpvRj4jXkEFKMWM_MjzXD-OzTCkwmn5zpaLMt4UVF5AiiWiYH1owUl8sIixhty8HxVJb5AnVg469WC27F_Uh1t0N2ijFGBOlJ2q0KsadcNfYhyfl60-P4tB_Pa8pcNHu9rQ0kC2rhr9PTRDM5RT373pyxIPfrRTq767GCCkTrUBFpvmIAiQ=s300" imageanchor="1" style="clear: left; display: inline !important; font-family: Mangal, "serif"; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="168" data-original-width="300" height="296" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEjzEScM6MHlpvRj4jXkEFKMWM_MjzXD-OzTCkwmn5zpaLMt4UVF5AiiWiYH1owUl8sIixhty8HxVJb5AnVg469WC27F_Uh1t0N2ijFGBOlJ2q0KsadcNfYhyfl60-P4tB_Pa8pcNHu9rQ0kC2rhr9PTRDM5RT373pyxIPfrRTq767GCCkTrUBFpvmIAiQ=w472-h296" width="472" /></a></p><p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; line-height: 115%; mso-ansi-font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-font-size: 11.0pt; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"><br /></span></span><span style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;"> </span><span style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">फ़िर एक बार असहमति के स्वर सुनाई दे रहे हैं
| हिजाब को लेकर जो विवाद कर्नाटक से उपजा उसने पूरे देश को अपने गिरफ़्त मे ले
लिया है | अब पूरे देश मे मुस्लिम लडकियों की जिद है कि वह स्कूल, कालेज मे हिजाब
पहन कर ही जायेंगी क्यों कि यह उनके इस्लामिक रिवाज का हिस्सा है | अपनी हठधर्मिता
के आगे वह कुछ भी सुनने को तैयार नही | बहरहाल अब मामला न्यायालय के पास है | </span><span style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;"> </span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>दर-असल एक कहावत है कि ज्यों ज्यों दवा की
मर्ज बढता गया | देश मे धर्मनिरपेक्षता के स्वरूप को लेकर कुछ ऐसा ही दिखाई दे रहा
है | बल्कि सच तो यह है कि जिनके हितों के मदद्देनजर धर्मनिरपेक्षता का ढोल जोर
जोर से पीटा जाता रहा है, वहीं से धर्म की चाश्नी मे लिपटे नारे सुनाई देने लगे
हैं | आस्थाओं और रिवाजों के नाम पर कई बार तो उन बातों का भी विरोध किया जाने लगा
है जिनका प्रत्यक्ष रूप से किसी धर्म विशेष की आस्था से कोई रिश्ता ही नही | लेकिन
कोढ पर खाज यह कि जिस अल्पसंख्यक समुदाय के धार्मिक हितों की चिंता को लेकर देश के
अधिकांश सेक्यूलर नेता छाती पीटते और दिन रात चिंता मे डूबे नजर आते हैं और समाज
का तथाकथित सेक्यूलर बौध्दिक जीव भी फ़्रिक मे दुबला होता दिखाई दे रहा हो, वही
समाज अब देश हित के कैई फ़ैसलों मे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अपनी आस्था को खतरे मे पडता देख रहा है | किसी
भी बात का तिल का ताड बनाने मे उसे कोई परहेज नही | चिंताजनक तो यह है कि
अल्पसंख्यक समुदाय के एक वर्ग की इस दुर्भाग्यपूर्ण सोच पर अभी गंभीरता से सोचा
जाना बाकी है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span>अब सवाल इस बात का है कि जिस धार्मिक
अल्पसंख्यक समुदाय की पहचान व उनके धार्मिक निजता को सुरक्षित रखे जाने के लिए
इतना राजनीतिक घमासान दिखाई देता हो वही समुदाय बात बात पर अपनी धार्मिक पहचान को
खतरे मे होने का बेवजह शोर नही मचा रहा | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>याद कीजिए <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>योग को लेकर भी ऐसा ही कुछ देखने को मिला था |
इसे अपने धर्म विरूध्द मानते हुए इसमें भाग न लेने की बातों को जोर शोर से
प्रचारित किया गया | वह तमाम बातें जिनका कोई तार्किक आधार नही था, योग के विरोध
मे कही गईं | बेवजह उसे धर्म से जोडने के प्रयास हुए | यहां संतोष की बात यह रही
कि मुस्लिम समाज के ही एक प्रगतिशील ,उदार वर्ग ने इसे नकार दिया | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यही नही, समय समय पर राष्ट्र्गान व बंदे
मातरम को लेकर भी मुस्लिम समाज के एक वर्ग ने अपनी “ धार्मिक चिंताओं “ को बखूबी
उजागर किया है | अब तो ऐसा प्रतीत होता है कि राजनीतिक फ़ैसलों व देशहित मे उठाये
गये प्रशासनिक निर्णयों को धर्म और आस्था के चश्मे से देखना और फ़िर सहमति या
असहमति प्रकट करना जरूरी समझा जाने लगा है | यहां गौरतलब यह है कि यह प्रवत्ति
बहुसंख्यक समाज मे नही बल्कि अल्पसंख्यक समाज मे दिखाई दे रही है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>इस तरह अल्पसंख्यक समुदाय की गैरजरूरी
धार्मिक आस्था की यह चिंता बहुसंख्यक समुदाय को भी कहीं न कहीं रास नही आ रही और
एक ऐसे सामाजिक परिवेश को भी विकसित कर रही है जहां बहुसंख्यक समाज को अपनी
उपेक्षा होती दिख रही है | ऐसे मे उसे अपने ही घर के कोने मे धकेले जाने की
तुष्टिकरण जनित साजिश की भी बू आ रही है | अगर ऐसा होता है तो यह इस देश के कतई
हित मे नही होगा | इसलिए जरूरी है कि अल्पसंख्यक समुदाय धार्मिक पहचान व आस्था के
सवाल पर भेडिया आया, भेडिया आया की मानसिकता से अपने को मुक्त करे | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 6;"> </span>एल एस बिष्ट, लखनऊ</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-71099727737346283312021-12-09T22:40:00.002-08:002021-12-09T22:40:50.635-08:00राजनीतिक क्षितिज के हाशिए पर आती कांग्रेस <p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEg57OOs0Zy6QTs_DwXUkebCxTP4faXiRvYEzwYTIIj7-XmZk_QdqdbLtMallWIOrNcmTIv-Sr4km69uREhMdaDkJ2_b26MBnnEkYuCS2No1dPikEqyu5senN5SWl_-21CAojoxLHM2wJeW3i3Pu2ttjTcgydkCq1cecE4bhPQHiXmCRnxKcpVVLCl8o7w=s300" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="168" data-original-width="300" height="224" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/a/AVvXsEg57OOs0Zy6QTs_DwXUkebCxTP4faXiRvYEzwYTIIj7-XmZk_QdqdbLtMallWIOrNcmTIv-Sr4km69uREhMdaDkJ2_b26MBnnEkYuCS2No1dPikEqyu5senN5SWl_-21CAojoxLHM2wJeW3i3Pu2ttjTcgydkCq1cecE4bhPQHiXmCRnxKcpVVLCl8o7w=w400-h224" width="400" /></a></div><br /><span style="white-space: pre;"> </span>वह दौर खत्म हुआ जब कांग्रेसी नेता फाख्ता उडाया करते थे । अब मोदी सरकार की एक नई कार्य शैली ने कांग्रेस को हाशिए पर डाल दिया है । पिछ्ले दो लोकसभा चुनावों में जिस तरह कांग्रेस समेत अन्य राजनैतिक दलों को जनता ने नकारा और मोदी जी के नेतृत्व में भाजपा को समर्थन दिया, उससे बहुत कुछ साफ हो गया था । राहुल, प्रियंका की नौटंकी भी लोगों को आकर्षित न कर सकी थी । मनमोहन और सोनिया जी के मीठेपन के अंदर छिपे राजनीतिक दिवालियेपन व प्रपंच को लोग समझ चुके थे । । दर-असल अब कांग्रेस को महसूस होने लगा है कि उसके पैरों के नीचे जो जमीन अभी तक उसका साथ दे रही थी, वह खिसकने लगी है और इसलिये राहुल गांधी हर उस प्रपंच का सहारा लेने लगे हैं जिससे मोदी सरकार को बदनाम किया जा सके | यह अलग बात है कि अब उन्हें कोई गंभीरता से नही लेता और उनके प्रयास निरर्थक ही जाते हैं | <p></p><p><span style="white-space: pre;"> </span>दर-असल देश में कांग्रेस का शासनकाल कुछ अल्पकालिक कालखंडों को छोड, नकारेपन का इतिहास रहा है लेकिन एक मुख्य राजनीतिक दल होने का लाभ उसे हमेशा मिलता रहा । दूसरे राजनीतिक दलों का प्रभाव, क्षेत्र विशेष तक सीमित रहा । यह भारतीय राजनीति की त्रासदी रही कि आजादी के बाद जो राजनीतिक दल जनाधार समेटे अस्तित्व में आए उनका जन्म या तो जातीयता के गर्भ से हुआ या फिर क्षेत्रीय अस्मिता के संकीर्ण नारों से । इस प्रकार की सोच के फलस्वरूप जन्मे और विकसित दलों का सीमित प्रभाव होना स्वाभाविक ही था । यही कारण है कि चाहे कम्युनिस्ट पार्टियां रहीं हों या फिर समाजवादी, बहुजन अथवा डी.एम.के, अन्ना डी.एम.के, शिवसेना सभी सीमित क्षेत्र तक ही सीमित होकर रह गईं । इसका सीधा लाभ हमेशा कांग्रेस को मिलता रहा ।</p><p><span style="white-space: pre;"> </span>थोडा पीछे देखें तो कांग्रेस पार्टी का देश की आजादी से जो रिश्ता रहा है, स्वतंत्रता के बाद उसका भरपूर राजनीतिक लाभ इसे लंबे समय तक मिलता रहा । गांधी और नेहरू को जिस तरह से देश के स्वाधीनता आंदोलन से जोड कर महिमा मंडित किया गया, उसे समझने मे आमजन को कई दशक लग गये । दर-असल विभाजन के बाद पहले आम चुनाव में कांग्रेस का सत्ता में आना एक राजनीतिक वरदान साबित हुआ । सत्ता की बागडोर मिलते ही कांग्रेस ने जैसा चाह वैसा इतिहास पाठय पुस्तकों में सम्मलित कर एक पूरी पीढी का "ब्रेन वाश " किया । पांचवे दशक मे पैदा हुई पीढी ने वही पढा और समझा जो उसे स्कूलों की पाठय पुस्तकों में पढाया गया था । यह कांग्रेस का सौभाग्य रहा कि वह आजादी के बाद लंबे समय तक सत्ता में काबिज रही और उस इतिहास को पढ कर कई पीढीयां जवान हुईं । </p><p><span style="white-space: pre;"> </span>अगर थोडा गौर करें तो स्वाधीनता आंदोलन में क्रांतिकारियों की भूमिका को कम करके आंकते हुए इतिहास लिखा गया । एक तरह से बडी चालाकी से इनके योगदान को हाशिए पर रखने में कांग्रेस सफल रही । यही नहीं, जहां एक तरफ नेहरू और गांधी को इतिहास में महिमा मंडित किया गया वहीं दूसरी तरफ लोह पुरूष कहे जाने वाले पटेल की भूमिका और उनके योगदान को भी बडी खूबसूरती से इतिहास के एक छोटे से कोने में समेट कर रख दिया गया । अब जब सूचनाओं और संचार साधनों का विकसित तंत्र सामने आया तो लोग समझ सके कि पटेल क्या थे और देश के नव निर्माण में उनका क्या योगदान रहा । </p><p><span style="white-space: pre;"> </span>यही नहीं, नेहरू शासनकाल की कमजोरियों और विफलताओं के बारे में भी अब थोडा बहुत जानकारियां मिलने लगीं हैं । अन्य़था कांग्रेसी इतिहास की चमकीली परतों के अंदर खामियों के सारे अंधेरे दफन पडे रहे । धुंध छंटने के बाद अब आमजन का कांग्रेस की लचर, ढुलमुल व तुष्टीकरण की नीतियों से मोहभंग हो रहा है । उसे यह समझने में अब कोई दुविधा नहीं कि मोदी जी के नेतृर्त्व में देश की दशा व दिशा को नई गति और आयाम मिलेंगे । </p><p><span style="white-space: pre;"> </span>कांग्रेस कुछ अपवादों को छोड कर, अधिकांश मामलों में यथास्थितिवाद की पोषक रही है । आज उसी यथास्थितिवाद से ऊबे आमजन को मोदी सरकार ने विकास का जो माडल दिखाया है, उसमें लोगों ने न सिर्फ भरोसा जताया है अपितु अपना सहयोग भी देना प्रारम्भ कर दिया है । यही नहीं विकास की रोशनी को घुप्प अंधेरे में बैठे आखिरी जन तक पहुंचाने के लिए जिस कार्यशैली को अपनाया, उससे भी लोगों में उम्मीद की एक नई आस जगी है । इस कार्य शैली का कांग्रेसी शासनकाल में नितांत अभाव रहा था । यही कारण है कि देश की अर्थव्यवस्था पिछ्ले कई वर्षों से " स्टैंड बाय " स्थिति में नजर आने लगी थी । </p><p> लेकिन राजनीतिक क्षितिज मे मंद होती चमक के बीच कांग्रेसी नेता उन कारणों को समझने की कोशिश करते कहीं नजर नही आए जिनसे आज यह हालत बनी है | अब जब इसका जनाधार दो- तीन राज्यों तक सीमित रह गया है ममता बनर्जी जैसी जननेता कांग्रेस को सीधे सीधे चुनौती देने लगी है | लेकिन विडंबना यह है कि पार्टी परिवार मोह से ऊपर उठ्ना ही नही चाहती | अब पार्टी की सारी उम्मीदें पांच राज्यों के चुनाव पर लगी है कि शायद कोई चमत्कार हो जाए | लेकिन लगता नही कि ऐसा कुछ होगा | शायद कांग्रेस का राजनीतिक हाशिये पर रहना उसकी नियति बनती जा रही है | </p><p><span style="white-space: pre;"> </span> </p><p><br /></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-2573185684099474622021-11-26T23:45:00.005-08:002021-11-26T23:45:49.223-08:00 दलगत राजनीति का बदलता चेहरा<p> </p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidiQETI9-WiyA8laMuRgiuaMmCIqE2Kqha2UCQgEy6dWhzzPNd_RrjkCWeKfgd4zxIBLim8hGH6FTecwUti8TuOwtqCSsYT2LJEwGVrz2ZaT1L_blTsyTr5jMqdDOQ0tbgCef65LPfafxo/s300/kissan+-1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="168" data-original-width="300" height="358" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEidiQETI9-WiyA8laMuRgiuaMmCIqE2Kqha2UCQgEy6dWhzzPNd_RrjkCWeKfgd4zxIBLim8hGH6FTecwUti8TuOwtqCSsYT2LJEwGVrz2ZaT1L_blTsyTr5jMqdDOQ0tbgCef65LPfafxo/w640-h358/kissan+-1.jpg" width="640" /></a></div><br /><p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><br /></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">भारतीय
राजनीति<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>का चेहरा <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अब बडी तेजी से बदल रहा है <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>। <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इस बात
की संभावना कहीं नही दिखती कि यह मूल्यों की राजनीति के अपने पुराने दौर की तरफ वापसी
कर सकेगी । दर</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">-<span lang="HI">असल वोट के माध्यम से जनसमर्थन की अभिव्यक्ति के महत्व ने ही इसे इस स्थिति
मे ला खडा किया है । आज हालात यह हैं कि वोट के लिये राष्ट्र हितों की उपेक्षा
करने मे भी किसी को कोई गुरेज नही | मौजूदा किसान आंदोलन को लेकर हुई दलगत राजनीति
ने जिस तरह से राष्ट्र हितों को नजर-अंदाज कर विशुद्द रूप से वोट की राजनीति को
प्राथमिकता दी उसने भविष्य की राजनीति के सकेत साफ़ तौर पर दे दिये हैं | </span><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सत्ता से दूर राजनीतिक दल जिन्हें <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>लोकतंत्र मे विरोधी की भूमिका का निर्वाह करना
होता है , अब सिर्फ़ कुर्सी झपटने की राजनीति को अंजाम देने मे लगे हैं | यही कारण
है कि अब <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>विरोध की राजनीति के बीच सही
नीतियों को समर्थन देने की परंपरा खत्म होती जा रही है | सत्ता पार्टी को येन केन <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सत्ता से हटा स्वंय सत्तारूढ होना ही एकमात्र
ध्येय बन गया है | इसके लिये किसी हद तक भी जाने मे कोई संकोच दिखाई नही देता |
विरोधी राजनीति का यही <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>चेहरा किसान आंदोलन
के चेहरे को भी भदेस बना रहा है | </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN" style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">क्या यह जानना अफसोसजनक नही होगा
कि देश की सबसे पुरानी राजनीतिक पार्टी अब कन्हैया कुमार को अपना पोस्टर ब्वाय बनाने जा रही
है । रोहित वेमुला की आत्महत्या की तस्वीरें भी कांग्रेस के लिए वोट मांगती दिखाई देंगी
। कल अगर उमर खालिद का चेहरा भी साम्यवादी दलों के चुनावी पोस्टरों मे दिखाई दे तो
कोई आश्चर्य नही ।</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><o:p> </o:p></span><span lang="EN" style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">वोट राजनीति के इस घिनौने चेहरे
को क्या अब भारतीय जनमानस की बदलती सोच का एक संकेत मान लिया जाए या फिर खलनायकों को
राजनीति मे महिमा मंडित कर हीरो बनाने की एक घृणित राजनीतिक सोच । क्या अब भारतीय चुनावी
राजनीति का दर्शन कुछ इस तरह से बदलने जा रहा है जिसमे नैतिक मूल्यों का कोई स्थान
नही |</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">। युवाओं
के लिए वह विद्रोही चरित्र आदर्श हैं जो पूरी मुखरता के साथ शासन </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">-<span lang="HI">सत्ता के विरूध्द
किसी भी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सीमा तक जा सकने का साहस रखते हैं
। इसमे कोई फर्क नही पडता कि वह पारंपरिक मूल्यों व आदर्शों के विरूध्द है या फिर देश
प्रेम की अवधारणा को ही खारिज कर रहे हैं । </span></span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="EN" style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, "serif"; font-size: 14pt;">बहुत संभव है कि गत आम चुनावों
मे जिस तरह से मोदी एक चमत्कारिक छवि के रूप मे पूरे देश को अपने मोह पाश मे बांध एक
अकल्पनीय चुनावी जीत के नायक बने उसने गैर भाजपा राजनीतिक दलों मे राजनीतिक असुरक्षा
की भावना को पैदा करने मे अहम भूमिका निभाई हो । बहरहाल कारण कूछ भी हों लेकिन राष्ट्र हितों की कीमत पर सिर्फ़ सत्ता के
लिये वोट की राजनीति देश के हित मे तो कतइ नही है |</span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; mso-ansi-language: EN; mso-bidi-font-size: 11.0pt;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;"><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-family: "Mangal","serif";"><o:p> </o:p></span></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-17162391882559686732021-11-18T23:53:00.001-08:002021-11-18T23:53:35.847-08:00 लौटना ही होगा सागर की ओर <p></p><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVBDy8_hXB1PcrmSjO4zXPwNACvnXgEtMM33mGrhgdgzqf2ZetLbcGFQpOhwF-jyuPTSit-L3tT95uxxse0zZcgpYqVUJD3qXLr5c_4cSG4hSgItFrF2Fqu78-zXftCZbgiPT99Q_F00Zk/s768/sea+photo.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="465" data-original-width="768" height="243" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgVBDy8_hXB1PcrmSjO4zXPwNACvnXgEtMM33mGrhgdgzqf2ZetLbcGFQpOhwF-jyuPTSit-L3tT95uxxse0zZcgpYqVUJD3qXLr5c_4cSG4hSgItFrF2Fqu78-zXftCZbgiPT99Q_F00Zk/w518-h243/sea+photo.jpg" width="518" /></a></div><br /> <p></p><p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यह बात तय हो चुकी
है कि बहुत समय पहले धुंधले अतीत मे जल के महापात्र सागर मे तब्दील हुए | फ़िर इनमे
पाए जाने वाले तत्वों –क्षार से प्रोटोप्लाजम बना और इससे जीव का जन्म हुआ |
धीरे-धीरे इस जीव पदार्थ ने किसी तरह क्लोरोफ़िल जैसी महत्वपूर्ण चीज अपने अंदर
पैदा कर ली | फ़िर फ़ोटो संश्लेषण के ज्ररिए जड पदार्थों से जीवन तत्वों का निर्माण
करना सीख लिया | दूसरी ओर इसी जीव पदार्थ की दूसरी जाति ने क्लोरोफ़िल वाले जीवित
पदार्थों को अपने जीवन का आधार बनाना सीखा | इस तरह जीवन की शुरूआत हुई | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>समय के साथ जीवन के विकास की यात्रा भी बढती
गई और यह जीवन जटिल होता गया| एक कोशिय जीवों से तब ऐसे जीवों का विकास हुआ जो
बहुकोशिय थे | इन्मे अपने ही जैसे दूसरे जीवों को पैदा करने हेतु अलग-अलग अंग थे |
इनमे अनेक जीव ऐसे थे जो पृथ्वी और सागर दोनो जगह आसानी से रह सकते थे | जीवन की
गाडी आगे बढ्ती गई और कुछ जीव जन्तु सागरों मे लौट आए | कुछ स्तनपायी जीवों ने
अपने मस्तिष्क का असाधारण विकास कर लिया और इस तरह मनुष्य के पहले पूर्वजों का
स्वरूप सामने आया | वनस्पतियों का भी असाधरण विकास हुआ और कई किस्म के पेड-पौधे,
झाड-घास आदि के जंगल उग आए |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>हमारे अवतार्वाद की धारणा भी इस मत कि पुष्टि
करती है | जीव का जन्म सागर से हुआ और मत्स्य अवतार इसी का प्रतीक है | दूसरे पहलू
की तरफ़ देखें तो पृथ्वी एक जलीय ग्रह है | इसका तीन चौथाई भाग जलमय है | पृथ्वी की
तरह सागरों मे भी असंख्य जीव पलते हैं | सागर के एक चुल्लू भर पानी मे करोडों
नन्हें पौधे और जीव दिखाई दे सकते हैं | यही वह जीवित पदार्थ हैं जिन पर सारे जीवन
की नींव रखी हुई है | इंसान भी तो इन्हीं सागरों की संतान है |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>जल के बिना जीवन असंभव है | सागर मंथन की कथा
इसी सच्चाई को मिथक रूप से प्रकट करती है | यही नही, सौर परिवार मे पृथ्वी ही
अकेला जलीय ग्रह है | इस जल से ही यहां जीवन संभव हो सका है | दूसरे ग्रह तो जीव
जन्तु विहीन हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>इस तरह महासागरों की इस जन्म कहानी से यह बात
तो सिध्द हो ही जाती है कि इनकी उम्र पृथ्वी से ज्यादा तो है ही नही | पृथ्वी की
उम्र ल्गभग 4 अरब वर्ष मानी जाती है और इस तरह महा सागरों की उम्र इससे कम मानी जा
सकती है | हिन्द महासागर इनमे कुछ नया है |इसका जन्म आज से 18 करोड वर्ष पहले
महादीपीय अपसरण का परिणाम माना जाता है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कभी भारत और आष्ट्रेलिया अंटार्कटिका
महाद्वीप से जुडे थे | कुछ भूगर्भीय हलचलों के कारण भारत गौंडवाना लैंड से टूट कर
3 इंच प्रतिवर्ष की गति से उत्तर पूर्व की ओर खिसकते हुये दूर चला गया | इसी तरह
लगभग 2 करोड वर्ष पूर्व अरब देश अफ़्रीका से अलग होकर पूर्व की ओर खिसक गए जिससे
लाल सागर और अदन की खाडी मे हिंद महासागर का जन्म हुआ | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>अतीत मे यह महासागर जीवों के जीवन की धूरी थे
| अगर यह कहा जाए कि धरती का जीवन इन्ही पर आधारित था तो गलत न होगा | गौरतलब यह
भी यह है कि आज भी सागर के किनारे रहने वाले लोगों का जीवन बहुत हद तक इन पर ही
निर्भर है | इनके भोजन का मुख्य स्त्रोत सागर ही हैं | <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>आज जबकि पृथ्वी के विभिन्न स्त्रोत और संसाधन
लगातार कम होते जा रहे हैं हमे फ़िर अपने सागरों की याद आने लगी है | सागरों मे वे
सभी चीजें मिलती हैं जो हमारी पृथ्वी मे हैं | अब तो यह बात भी सिध्द हो चुकी है
कि सागर के विभिन्न संसाधनों के विवेक संगत उपयोग से लोगों का जीवन स्तर सुधारा जा
सकता है | लेकिन यही तभी संभव है जब हम सागर की संपदा का उपयोग समझदारी से करें |
आपसी होड इस संपदा को बर्बाद ही करेगी | साथ ही हमे अपने सागरों को तरह तरह के
प्र्योग करने की प्रयोगशाला बनाने से बचना होगा | आगे चल कर इसके दुष्परिणाम हमे
ही भुगतने होंगे | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-9422843161498346902021-05-20T01:00:00.000-07:002021-05-20T01:00:52.965-07:00स्पेनी कविता / जीवन<p> </p><p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अंग्रेजी से अनुवाद
जार्ज लुई बोर्खेस की स्पेनी कविता / जीवन </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">फ़िर एक बार खो जाना
चाहता हूं</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तेरे अधरों की
स्मृतियों में</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">घोर अंधकार में
टटोलता हूं अपना मन |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जब भी मैनें खुशियां पानी चाहीं</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अपने आपको हमेशा दुखों की छाया में खडा पाया</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>समुद्र लांघें हैं मैने</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>परिचित हूं मरूभूमि से भी</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>आज मैने देखा / दो-तीन लोगों के साथ</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जब वह औरत बन चुकी थी |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पर मैने प्यार किया
था</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">उस सुन्दर सौम्य
लड्की से</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जिसे अपने हिस्पानी
होने का गर्व था</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मैने शहर के उस
अंतहीन, बेढब किनारे को भी देखा है</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">जहां थका हुआ सूर्य</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">धीरे धीरे आकर अस्त
हो जाता है</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मेरे अंदर उठती है
उद्गार की एक लहर</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">विश्वास है मुझे</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शायद, यही अंत है</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कभी नहीं पा सकूंगा</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इस जीवन का नया अर्थ
|</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-68788435684303464572020-09-07T00:23:00.000-07:002020-09-07T00:23:19.537-07:00उजाले और उम्मीद की राह दिखाती पुस्तक<p></p><div class="separator" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="701" data-original-width="526" height="500" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjhPR6-be7Chyphenhyphennir7bee4WFSMm9Cb6_UcB7vxihDSvBHBoe7v8en_eEtVqGwLhZF6adcNd9M9t7IC9EO0crBonpOc7OU6AXKqrjHhF8xDF5jLJaV22yfEGHhZdRmMOSXGVDDN_LmgYR6HVl/w375-h500/118906088_3249361718512436_2073671760119299130_o.jpg" width="375" /></div> <br /><p></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पुस्तकों का इंसानी
जिंदगी से गहरा रिश्ता रहा है | प्राचीन इतिहास पर नजर डालें तो इंसान का अक्षरों
से किसी न किसी रूप मे सबंध हमेशा रहा है और यही कारण है प्राचीन सभ्भयताओं की खोज
मे हमें शब्दों का अस्तित्व हमेशा मिलता है |आज भी हम पुस्तकों को इंसान का पथ प्रदर्शक
मानते हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>राजस्थान के अजमेर मे जन्मे व
मनीला-फ़िलिपींस को अपने कर्म भूमि बनाने वाले श्री हीरो वाधवानी जी की नवीनतम
पुस्तक “ मनोहर सूक्तियां “ एक ऐसी ही बहुमूल्य पुस्तक है जो हमें जीवन की सही राह
दिखाती है | सूक्तियों के रूप मे इस पुस्तक मे वह अमृत है जिसका स्वाद इसे पढने के
बाद ही समझा जा सकता है | यह पुस्तक सही अर्थों मे अनमोल मोतियों की एक खूबसूरत
माला है जिसमे हर मोती की अपनी चमक है | एक ऐसी चमक जिसकी रोशनी मे आप जीवन की सही
राह देख सकते हैं |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>वाधवानी जी ने संभवत: अपने रचना कर्म के लिये
साहित्य की इस विधा का चयन बहुत सोच समझ कर किया होगा | कहानी, कविता जैसी विधाओं
से हट कर सूक्तियों व विचारों का लेखन एक अलग किस्म का रचनाकर्म है | लेकिन कोई
सदेह नही कि जनकल्याण की द्र्ष्टि से यह सबसे अधिक उपयोगी विधा है | जीवन के कठिन
दिनों व मानसिक अवसाद के क्षणों मे यह पुस्तक आपको उजाले और उम्मीद की राह दिखाती
है क्योंकि इसमे जीवन का सार है, क्पोल कल्पित कथा नही |<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इसमे लेखक वाधवानी जी के जीवन का गहन अनुभव व
मौलिक प्रतिभा का बेहतरीन निष्कर्ष है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इस पुस्तक के प्रथम पृष्ठ मे छपी सूक्तियों
से ही पुस्तक की उपयोगिता का आभास हो जाता है | प्रत्येक सुक्ति लाखों रूपयों से
भी ज्यादा मूल्यवान है | कुछ सुक्तियां इस प्रकार हैं –</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpFirst" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">असंयमी
इंसान को शैतान शीघ्र वश मे कर लेता है |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ईश्वर
ने योग्य समझ कर बुजुर्गों और बरगद के पेडों को अधिक समय दिया है, इनका सम्मान करो
|</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">रेलगाडी
पटरी पर होगी तो हजारों मील चलेगी, पटरी से उतर ग-ई तो एक इंच भी नही चलेगी | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मां के
गर्भ मे रहने का किराया जीवन भर कमाए गए धन का दोगुना है |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">गरीबी
केवल त्योहार पर नही, रोजाना तंग करती है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle" style="mso-list: l0 level1 lfo1; text-indent: -.25in;"><!--[if !supportLists]--><span style="font-family: Symbol; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: Symbol; mso-fareast-font-family: Symbol;"><span style="mso-list: Ignore;">·<span style="font: 7.0pt "Times New Roman";">
</span></span></span><!--[endif]--><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मोतियों
से मिल कर धागा भी मूल्यवान हो जाता है |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ऐसी ही
तमाम सूक्तियां जो जीवन के विभिन्न पहलुओं से जुडी हैं और अधंकार मे सही दिशा का
भान कराती हैं | जीवन का ऐसा कोई क्षेत्र नही जिसके बारे मे पुस्तक मे उल्लेख न हो
| </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पुस्तक की सुंदर कंपोजिंग, मजबूत बाइडिंग,
आकर्षक कवर तथा त्रुटिहीन छपाई इस पर चार चांद लगाती हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>यह पुस्तक हर उम्र के लोगों के पाठकों के
लिये उपयोगी है और इस दौर के हमारे बच्चों के लिये तो प्रकाशपुंज के समान है |
उनके पास रामायण, गीता व वेदों के अध्धयन का न तो समय है और न ही सामाजिक परिवेश
लेकिन एक या दो पंक्ति के यह अमृत विचार उन्हें जीवन मे अच्छे बुरे व नैतिक-अनैतिक
का विवेक देने मे समर्थ हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>कारोबार के संबध मे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अपनी भूमि से दूर रहने के बाबजूद मनीला फ़िलिपींस
मे रहते हुए<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हिंदी की इस विधा मे , अपनी जमीन की सुगंध व
मूल्यों को लिए ऐसी उपयोगी पुस्तक लिखने के लिये श्री वाधवानी जी निसंदेह साधुवाद <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>व शुभकामनाओं के पात्र हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पुस्तक –
मनोहर सूक्तियां</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpMiddle"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेखक –
हीरो वाधवानी</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoListParagraphCxSpLast"><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">के बी
एस प्रकाशन, ई मेल <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>- kbsprakashan.@gmail.com</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-44633351206509897662020-09-01T01:14:00.000-07:002020-09-01T01:14:24.774-07:00सपनों को सच करने का नशा<p><br /></p><p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p> </o:p></span><a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEha40vcReHH4hyro1IGuKHIpgUzM8EH5_RLdgCRM5OdGC5FSLym123VmPBFfexzQb4VqK67vmWKWKSUBXzmfISni4CMOfl2vxssrs_TsCbwv5mBt39nUBjUi4_ShQidqUoVchKrzmKVcyJu/s275/riya-2.jpg" imageanchor="1" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 16px; margin-left: 1em; margin-right: 1em; text-align: center;"><img border="0" data-original-height="183" data-original-width="275" height="286" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEha40vcReHH4hyro1IGuKHIpgUzM8EH5_RLdgCRM5OdGC5FSLym123VmPBFfexzQb4VqK67vmWKWKSUBXzmfISni4CMOfl2vxssrs_TsCbwv5mBt39nUBjUi4_ShQidqUoVchKrzmKVcyJu/w430-h286/riya-2.jpg" width="430" /></a></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">बहुचर्चित सुशांत सिंह राजपूत <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हत्याकांड ने आज सभ्यता के ऊंचे पायदान पर खडे
हमारे समाज को सोचने पर मजबूर कर दिया है । दर-असल अपराध के नजरिये से देखें तो
इसमें ऐसा कुछ भी नही जिसे देख या सुन कर कोई बहुत ज्यादा <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हैरत मे पड जाए या जो कल्पना से परे लगे । यह
ह्त्याकांड इसलिए भी खास नही कि इस कहानी की नायिका एक खूबसूरत बाला रिया
चक्रवर्ती है जो सिल्वर स्क्रीन की दुनिया से ताल्लुक रखती है और <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>न ही इसलिए कि इस ह्त्या कथा के <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जाल के पीछे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>एक औरत है <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जिसे भारतीय समाज मे अबला समझा जाता रहा है ।
दर-असल इस <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हत्या कांड <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ने हमारे समाज के उस चेहरे को उजागर किया है जिससे
हम मुंह चुराते आए हैं । ग्लैमर की चकाचौंध के पीछे भी अंधेरे की एक दुनिया आबाद
रह सकती है</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">इस सच से हम रू-ब--रू हुए ।</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">इंसानी जिंदगी के चटक़ और भदेस
रंगों को समेटे यह ह्त्या कांड <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हमे उस
दुनिया मे ले जाता <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है जहां सतह पर ठहाकों
की गूंज सुनाई देती है और थोडा अंदर जाने पर सबकुछ पा लेने की ऐसी हवस जिसके आगे
कोई नैतिक अनैतिक का बंधन नही , बस पा लेने का नशा है | <span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>एक
रंगीन</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">चहकती और खुशियों मे मदहोस दुनिया के अंदर की परतों मे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>प्यार के नाम पर इस कदर <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>फ़रेब का <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अंधेरा होगा</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">भला कैसे सोचा जा सकता है ।
लेकिन यह भी एक सच है</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">इसे रिया चक्रवती <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>की इस पेचीदी कहानी ने पूरी शिद्दत से सामने रखा
है ।</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">देखा जाए तो यह कहानी सिर्फ सुशांत
राजपूत <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>की हत्या की कहानी नही है बल्कि यह
कहानी है इंसानी महत्वाकांक्षाओं</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">,
</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">सपनों और उडानों की । एक ऐसी लडकी
की कहानी जिसने जिंदगी मे सबकुछ पा लेने की होड मे एक ऐसे इंसान को अपने फ़रेबी
प्यार का शिकार बनाया , जिसने शायद क्कभी ऐसा सपने मे भी न सोचा हो| <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>महत्वाकांक्षाओं के रथ पर सवार उस लडकी ने <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सपनों सरीखी इस जिंदगी को जिन मूल्यों पर हासिल
किया यही इस ह्त्याकांड का सबसे भयावह सच है । प्यार की <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अवधारणा पर टिके समाज को जिस तरह उसने <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ठेंगा दिखा कर प्यार को ही फ़रेब का हथियार
बनाया, <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">इसने एक बडा सवाल हमारे सामाजिक मूल्यों पर भी उठाया है
। आखिर हम किस दिशा की ओर बढने लगे हैं ।</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">दर-असल गौर करें तो इधर उपभोक्ता
संस्कृर्</span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"></span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">ति ने एक ऐसे सामाजिक परिवेश को तैयार
किया है जहां हमारे परंपरागत सामाजिक मूल्यों का तेजी से अवमूल्यन हुआ है ।
नैतिक-अनैतिक जैसे शब्द अपना महत्व खोने लगे हैं । महत्वाकांक्षाओं और सबकुछ पा
लेने की होड मे अच्छे बुरे के भेद की लकीर न सिर्फ कमजोर बल्कि खत्म सी होती दिखाई
देने लगी है ..............</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">अभी हाल के वर्षों की कुछ घटनाओं
पर नजर डालें तो <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>गिरते हुए मूल्यों की
हकीकत को समझा जा सकता है । </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">बात यहीं तक नही है । जिंदगी मे
धन, दौलत, नाम ,यश व ग्लैमर <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पाने की एक
ऐसी होड भी जिसमे सबकुछ लुटा कर भी पाने का दुस्साहस दिखाई दे रहा है । इस तरह
देखा जाए तो बात चाहे रिया चक्रवती की <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जिंदगी की हो या फिर <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>महत्वाकांक्षाओं की भेंट चढती उन सभी की जिन्हें
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>कहीं न कहीं बदले हुए उन मूल्यों ने ही
डसा है जिनमे रिश्ते-नातों , प्यार-मोहब्बत का कोई मूल्य नही रह जाता । भावनाएं
महत्वाकांक्षाओं की बलि चढ जाती हैं | जैसा कि रिया के साथ हुआ | </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;"><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">यह वह मूल्य हैं जो उपभोक्ता
संस्कृति से उपजे हैं । और जिनका नशा सर चढ कर बोलता है और अंतत: उस मोड पर आकर
खत्म हो जाता है जहां जिंदगी अपना अर्थ खो देती है</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">। दुखद और
दुर्भाग्यपूर्ण तो यह है कि इस अंधेरे का घेरा हमारी जिंदगी मे कसता ही जा रहा है
। हम इससे मुक्त हो सकेंगे या नही</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">यही एक बडा सवाल है ।</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></p>
<p class="MsoNormal"><o:p> </o:p></p>
<p class="MsoNormal"><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p> </o:p></span></p>L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-64919027906637721202020-07-25T01:36:00.001-07:002020-07-25T01:36:15.280-07:00मुस्लिम आस्थाओं के नाम पर<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-axmVqGKBr1jjFkzLpWkXezcc07EbP_P4g-IRVmF3oxvqaFT5OHrI-WuGZjP1fitUBZRgwbgPmFkvM0TiblKQp_THjWk8skGoQiyBKUsN4jSqYBJblBiixloW09jg8LrbfVd2GJA3cBYG/s1600/%25E0%25A4%25AC%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25B0%25E0%25A5%2580%25E0%25A4%25A6-2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="365" data-original-width="590" height="246" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg-axmVqGKBr1jjFkzLpWkXezcc07EbP_P4g-IRVmF3oxvqaFT5OHrI-WuGZjP1fitUBZRgwbgPmFkvM0TiblKQp_THjWk8skGoQiyBKUsN4jSqYBJblBiixloW09jg8LrbfVd2GJA3cBYG/s400/%25E0%25A4%25AC%25E0%25A4%2595%25E0%25A4%25B0%25E0%25A5%2580%25E0%25A4%25A6-2.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> फ़िर एक बार असहमति के स्वर सुनाई देने लगे
हैं | यह दीगर बात है कि कोरोना महामारी के चलते मुस्लिम मुल्ला मौलवियों का एक
वर्ग जरूर बकरीद पर अपने समाज से सरकार को सहयोग करने की अपील कर रहा है | लेकिन उन लोगों
की संख्या कम नही जिन्हें कोरोना या दूसरे समाज की भावनाओं की जरा भी परवाह नही |
उन्हें तो बस धर्म के नाम पर एक लीक पीटनी है | अभी हाल मे गायों की तस्करी के कुछ
मामले भी पकडे गये हैं | इन गायों को कत्लखाने ले जाया जा रहा था | बकरीद के अवसर
पर इस प्रकार से गायों की तस्करी आग मे घी डालने का काम कर रही है | गौर-तलब है कि
उत्तर पूर्व के कुछ क्षेत्रों को छोड कर गोमांस पूरी तरह प्रतिबंधित है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दर-असल एक कहावत है
कि ज्यों ज्यों दवा की मर्ज बढता गया | देश मे धर्मनिरपेक्षता के स्वरूप को लेकर
कुछ ऐसा ही दिखाई दे रहा है | बल्कि सच तो यह है कि जिनके हितों के मदद्देनजर
धर्मनिरपेक्षता का ढोल जोर जोर से पीटा जाता रहा है, वहीं से धर्म की चाश्नी मे
लिपटे नारे सुनाई देने लगे हैं | आस्थाओं और रिवाजों के नाम पर कई बार तो उन बातों
का भी विरोध किया जाने लगा है जिनका प्रत्यक्ष रूप से किसी धर्म विशेष की आस्था से
कोई रिश्ता ही नही | लेकिन कोढ पर खाज यह कि जिस अल्पसंख्यक समुदाय के धार्मिक
हितों की चिंता को लेकर देश के अधिकांश सेक्यूलर नेता छाती पीटते और दिन रात चिंता
मे डूबे नजर आते हैं और समाज का तथाकथित सेक्यूलर बौध्दिक जीव भी फ़्रिक मे दुबला
होता दिखाई दे रहा हो, वही समाज अब देश हित के कैई फ़ैसलों मे अपनी
आस्था को खतरे मे पडता देख रहा है | किसी भी बात का तिल का ताड बनाने मे उसे कोई
परहेज नही | चिंताजनक तो यह है कि अल्पसंख्यक समुदाय के एक वर्ग की इस
दुर्भाग्यपूर्ण सोच पर अभी गंभीरता से सोचा जाना बाकी है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> अब
सवाल इस बात का है कि जिस धार्मिक अल्पसंख्यक समुदाय की पहचान व उनके धार्मिक
निजता को सुरक्षित रखे जाने के लिए इतना राजनीतिक घमासान दिखाई देता हो वही समुदाय
बात बात पर तिल को ताड बनाते हुए अपनी धार्मिक पहचान को खतरे मे होने का बेवजह शोर
नही मचा रहा | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> याद कीजिए योग को लेकर भी ऐसा ही कुछ देखने को मिला था |
इसे अपने धर्म विरूध्द मानते हुए इसमें भाग न लेने की बातों को जोर शोर से
प्रचारित किया गया | वह तमाम बातें जिनका कोई तार्किक आधार नही था, योग के विरोध
मे कही गईं | बेवजह उसे धर्म से जोडने के प्रयास हुए | यहां संतोष की बात यह रही
कि मुस्लिम समाज के ही एक प्रगतिशील ,उदार वर्ग ने इसे नकार दिया | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> यही नही, समय समय पर राष्ट्र्गान व बंदे
मातरम को लेकर भी मुस्लिम समाज के एक वर्ग ने अपनी “ धार्मिक चिंताओं “ को बखूबी
उजागर किया है | अब तो ऐसा प्रतीत होता है कि राजनीतिक फ़ैसलों व देशहित मे उठाये
गये प्रशासनिक निर्णयों को धर्म और आस्था के चश्मे से देखना और फ़िर सहमति या
असहमति प्रकट करना जरूरी समझा जाने लगा है | यहां गौरतलब यह है कि यह प्रवत्ति
बहुसंख्यक समाज मे नही बल्कि अल्पसंख्यक समाज मे दिखाई दे रही है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-language: HI; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-fareast-font-family: Calibri; mso-fareast-language: EN-US; mso-fareast-theme-font: minor-latin; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> इस तरह अल्पसंख्यक समुदाय की गैरजरूरी धार्मिक आस्था की यह चिंता
बहुसंख्यक समुदाय को भी कहीं न कहीं रास नही आ रही और एक ऐसे सामाजिक परिवेश को भी
विकसित कर रही है जहां बहुसंख्यक समाज को अपनी उपेक्षा होती दिख रही है | ऐसे मे
उसे अपने ही घर के कोने मे धकेले जाने की तुष्टिकरण जनित साजिश की भी बू आ रही है
| अगर ऐसा होता है तो यह इस देश के कतई हित मे नही होगा | </span><br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इसलिए जरूरी है कि
अल्पसंख्यक समुदाय धार्मिक पहचान व आस्था के सवाल पर भेडिया आया, भेडिया आया की
मानसिकता से अपने को मुक्त करे | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
</div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-54376560446764038632020-07-17T23:31:00.000-07:002020-07-17T23:31:04.551-07:00ये जो मोहब्बत है ……………<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4wW7S-rL2uYx5IxOIdoc6cHOrYedJqGrbvIBdx6vOMXz9sipTqvytuG7RGpOYfqDRE19OW8rucsgz0_asQxc_cIjOvCkA2BZW-R26vUeCPcAX1po_ui6kMIgSBDDdeVPOnUm3wxBLsx3h/s1600/rajesh-1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="190" data-original-width="266" height="285" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi4wW7S-rL2uYx5IxOIdoc6cHOrYedJqGrbvIBdx6vOMXz9sipTqvytuG7RGpOYfqDRE19OW8rucsgz0_asQxc_cIjOvCkA2BZW-R26vUeCPcAX1po_ui6kMIgSBDDdeVPOnUm3wxBLsx3h/s400/rajesh-1.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">धरती से विदा हो जाने वाले कभी लौट
कर नही आते बस उनकी यादें शेष रह जाती हैं </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">| </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">और अगर बात एक ऐसे सितारे की हो जिसने पूरी एक पीढी को प्यार करना
और प्यार मे जीना सिखाया हो </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">जिसके तरानों मे
जिंदगी</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">झूमती</span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">गाती और इठलाती रही हो तो बात एक्दम अलग हो जाती है </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">| </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">राजेश खन्ना के नाम से सिनेमाई दुनिया के क्षितिज मे चमकने वाले इस
सितारे ने कभी करोडों दिलों मे राज किया और अपने अभिनय के दिलकश अंदाज व सम्मोहित
कर देने वाले सिनेमाई प्यार से एक ऐसी दुनिया रच डाली जो आज भी युवाओं के लिए
सपनों सरीखी है लेकिन जिसे पा लेने की हसरतें आज भी युवा दिलों मे हिलोरें मारती
है </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">| <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">अब जब मोहब्बत की दुनिया भी मतलब के रिश्तों</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">मे तब्दील होने लगी है और प्यार
की वह दीवानगी तो बस किताबी चीज बन कर रह गई </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">याद आ ही जाते हैं वह बोल जिन्हें बस महसूस ही किया जा सकता है ..
.. </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">ये जो मोहब्बत है उनका है काम</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">महबूब का जो बस लेते हुए नाम</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">मर जाएं</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">मिट जांए</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">हो जाएं बदनाम ..... । वाकई अब
कहां है प्यार का यह जुनून । परदे की दुनिया का वह सितारा जिसने प्यार का यह फलसफा
सिखाया अपनी सितारों की दुनिया मे धरती के बैरंग प्यार को देख मायूस ही होगा ।</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white;">
<span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">मेरे सपनों की रानी कब आयेगी तू ...... .. </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">हर जवां दिल
की आवाज को</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">जिसका जादू हर दौर मे सर चढ कर बोलता है</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">भला कैसे
भुलाया जा सकता है । आज भी</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">कल भी जब हम आप</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">भी इस दुनिया मे नहीं होंगे यह
सपना जवां दिलों मे आबाद रहेगा । अपने प्यार को आवाज देकर बुलाने वाले इस सितारे
की याद इसलिए भी सालती है कि अब प्यार की वह दुनिया दिखाई नही देती ।</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">दिल कहता है
कि</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">काका एक बार फिर आ ही जाओ प्यार की उस सपनीली दुनिया को
बसाने </span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">, </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">जवां दिलों को प्यार सिखाने जैसा उस दौर के युवादिलों
को सिखाया लेकिन मेरी उम्र की वह पीढी अब बुढापे की राह पर है । अब</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">कोई भी तो नही
है जो इस दौर के युवा दिलों को</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Segoe UI";">प्यार करना सिखाये और प्यार मे
मर मिटना भी ।</span><span style="color: #050505; font-family: "Segoe UI","sans-serif"; font-size: 12.0pt; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="background: white; line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in;">
<span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">आज के ही दिन अपने नशीले प्यार और
मदहोस कर देने वाले गीतों की विरासत को इस धरती पर छोड यह सितारा हमसे हमेशा के
लिए विदा हो चला था </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">| </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">सिनेमा के परदे पर जिंदगी के हर रंग
को जीवंत कर देने वाले इस सितारे ने अपनी ही एक फ़िल्म मे सिनेमाई अंदाज मे कहा था </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">“ </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">चांद सितारों के आगे भी एक दुनिया है और मुझे वहां जाना है </span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";">“ ……………</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">आज वह इस दुनिया मे नही हैं शायद सितारों के आगे की उस</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">दुनिया मे कहीं जरूर होंगे ......और उस</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">दुनिया मे</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">भी उनके प्यार के तराने गूंजते</span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="color: #050505; font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: inherit; mso-fareast-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: inherit;">होगें । हरदिल अजीज इस सितारे को हार्दिक श्रंध्दाजलि ।</span><span style="color: #050505; font-family: "inherit","serif"; font-size: 12.0pt; mso-bidi-font-family: "Segoe UI"; mso-fareast-font-family: "Times New Roman";"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-55580492314121687492020-07-14T01:35:00.000-07:002020-07-14T01:35:38.966-07:00मुहल्ले का एक गुंडा बन जाता है माफ़िया डान <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibLieRJ8uyuL26-FlgcovcfzKzMATSaP4Kb0ZNouEEGFtd1W2web97uJeYWK4ykaXKCq1PsiagsLSv5YmAI_dHdAx0YmVGuQed7ZLIykdelphuOMRxQvNO8OKYrDjBdLGD8cG5qMZEdMNh/s1600/mafia+3.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="232" data-original-width="217" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEibLieRJ8uyuL26-FlgcovcfzKzMATSaP4Kb0ZNouEEGFtd1W2web97uJeYWK4ykaXKCq1PsiagsLSv5YmAI_dHdAx0YmVGuQed7ZLIykdelphuOMRxQvNO8OKYrDjBdLGD8cG5qMZEdMNh/s400/mafia+3.png" width="374" /></a></div>
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span><br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">विकास दुबे के एनकाउंटर ने
देश की राजनीति मे एक बार फ़िर उबाल ला दिया है | कमोवेश सभी राजनीतिक पार्टियां
उससे अपना पल्ला झाड रही हैं और दूसरी पार्टी को उसके साथ जुडाव के लिये कटघरे मे
खडा करने मे कोई कसर नही छोड रहीं | पुराने वीडियो देखे और दिखाये जा रहे हैं |
मीडिया भी इस चुहा दौड मे कहीं पीछे नही | </span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>बहरहाल इतना अवश्य है कि आतंक का प्रर्याय बने विकास
दुबे के एनकाउंटर <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ने देश के लोकतंत्र</span><span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt;">, <span lang="HI">न्यायापालिका
व सरकारी रवैये पर जरूर गंभीर सवाल उठाये हैं । यही नही</span>, <span lang="HI">मौजूदा
राजनीतिक संस्कृर्ति मे अपराध व अपराधियों के बढते वर्चस्व पर भी सोचने के लिए
मजबूर किया है । हम स्वीकार करें या न करें इस घटना ने देश के राजनैतिक भविष्य की
तस्वीर को भी सामने रखा है । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">गौरतलब है कि आज <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जिस विकास दुबे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>को <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>एक माफ़िया
<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>के रूप मे देखा गया <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>हैं</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">वह
80 के दशक मे छोटे मोटे अपराध करने वाला एक छुटभैय्या अपराधी भर था । लेकिन किस
तरह राजनीति ने उसे अपराध की दुनिया मे एक चमकता सितारा बना दिया</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">उसकी एक अलग ही कहानी है । यह कहानी देश की राजनीति के उस
कुरूप चेहरे को सामने लाती है जिसे अब स्वीकार कर लिया गया है । वोट राजनीति के
लोभ ने एक साधारण अपराधी को रातों रात एक ऐसा ताकतवर माफ़िया बना दिया जिसके आगे
पूरा प्रशासनिक तंत्र नतमस्तक हो गया । क्या यह कम आश्चर्यजनक नही कि <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>बडे बडे पुलिस अधिकारी उसे सलाम बजा कर अपनी
नौकरी किया करते थे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>। लेकिन विडंबना देखिए
वही पुलिस उसके कोप का शिकार बनी और अकाल मृत्यु का ग्रास बनी | <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">आज सवाल सिर्फ विकास
दुबे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>का नही है । ऐसे न जाने कितने अपराधी
राजनीति की छतरी तले देश के प्रशासनिक तंत्र को चुनौती दे रहे है ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>आखिर क्यों हमारी ससंद व विधानसभाएं अपराधी
तत्वों की शरणगाह बनती जा रही हैं । <span style="mso-tab-count: 1;"> </span>दरअसल
हमने ईमानदारी से स्वंय के गिरेबां में झांकने का प्रयास कभी नही किया । कहीं ऐसा
तो नही कि जाने- अनजाने इसमे हमारी भी भागीदारी रही हो । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">दरअसल कई बार हम अपने स्वार्थ
में व्यापक सामाजिक हितों की अनदेखी कर देते हैं । हमारी सोच इतनी संकीर्ण हो जाती
है कि हमे सिर्फ अपने जिले</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">शहर
या मुहल्ले का ही हित दिखाई देता है और राबिनहुड जैसे दिखने वाले माफियों</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">गुंडों व बदमाशों को इसका लाभ मिलता है । अगर कोई अपराधी
तत्व हमारे मुहल्ले की सड्कों व नालियों आदि का काम करवा लेता है और हमारे मुहल्ले
का निवासी होने या किसी अन्य प्रकार के जुडाव से हमारे काम करवा लेता है तो हम
उसके पक्ष मे आसानी से खडे हो जाते हैं । यहां हम अक्सर यह भूल जाते हैं कि समाज
के हित मे इसे ससंद या विधानसभा के लिए चुनना इस लोकतंत्र के भविष्य के लिए घातक
होगा । ऐसे बहुत से उदाहरण मिल जायेगें जहां समाज की नजर मे एक अपराधी</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">मोहल्ले
या शहर का "भैय्या " बन चुनाव मे जीत हासिल कर लेता है । दरअसल अपने तक
सीमित हमारी सोच ऐसे लोगों का काम आसान करती है ।<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">हमारी इस सोच का इधर कुछ
वर्षों मे व्यापक प्रसार हुआ है <span style="mso-tab-count: 1;"> </span>राजनीतिक
अपराधीकरण मे हमारी यही सोच कुछ गलत लोगों को ससंद व विधानसभाओं मे पहुंचाने मे
सहायक रही है । यही कारण कि ऐसे कई नाम भारतीय राजनीति के क्षितिज पर हमेशा रहे
हैं । जिन्हें समाज का एक बडा वर्ग तो अपराधी</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"> , </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">माफिया या बदमाश मानता है लेकिन अपने क्षेत्र से वह असानी से जीत हासिल कर सभी
को मुंह चिढाते हैं । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">अब अगर हमे इन
बाहुबलियों</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">माफियों</span><span lang="EN" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ansi-language: EN;">गुंडों व बदमाशों को रोकना है तो अपने संकीर्ण हितों की बलि देनी होगी ।
व्यक्ति का चुनाव समाज व देश के व्यापक हित मे सोच कर किया जाना चाहिए | अन्यथा एक
दिन <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>विकास दुबे जैसे यह भैय्ये
लोकतंत्र<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>के चेहरे को पूरी तरह से बदरंग
बना देगें ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-88562646731434682822020-07-12T00:12:00.000-07:002020-07-12T00:12:03.307-07:00खुशियों के छ्लावे<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnctAqsmvp4MJRQrn2xyFBl_sy-0Go-JVSy2eUQ_wF-1ngFs_42XHRBw-jZN7mK4-iifHNxUhCIaMZ2Tr62zqpSq629-Dg65udu57RkjXPrnfO7yTc7y5qDfohzaqVFvgcadUq_8Itkjx-/s1600/image-2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="201" data-original-width="251" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjnctAqsmvp4MJRQrn2xyFBl_sy-0Go-JVSy2eUQ_wF-1ngFs_42XHRBw-jZN7mK4-iifHNxUhCIaMZ2Tr62zqpSq629-Dg65udu57RkjXPrnfO7yTc7y5qDfohzaqVFvgcadUq_8Itkjx-/s400/image-2.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>बहुत आगे निकल आये हम जिंदगी की राहों में, न जाने क्या कुछ पीछे
छोड आए | अब तो इसकी भी सुध नही | हमने अपनी सुस्त सरल व सहज जिंदगी को छोड तेज
रफ़्तार की दौड को चाह और हमारी कोशिशें भी रंग लाईं | हम एक नयी दुनिया मे आ गये
जहां बहुत कुछ नया और अलग है | विकास और रंगनियों की रोशनी है | सबकुछ मनभावन है
लेकिन भूल गये कि विकास और मानवीय मूल्य कभी साथ साथ नही चलते | इनका तो विरोधाभास
सबंध रहा है |<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शायद इसीलिए विकास की रोशनी जब
चौडी काली सडकों</span>, <span lang="HI">शानदार माल्स</span> , <span lang="HI">मल्टीफ्लैक्स
और तिलिस्मी चकाचौंध के रूप मे जहां भी पहुंची उसने वहां की उन सभी चीजों की
मासूमियत को डस लिया जिनमें कभी जिंदगी हंसती बोलती थी । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">हम इस रंगीन चकाचौंध उजाले को देख खुश हुए</span>, <span lang="HI">इतराये
मानो हमे दुनिया-जहां की सारी खुशियां मिल गई हों । हमे यह उजाले पहले क्यों न
मिले, इस पर मलाल करने लगे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>लेकिन इन
खुशियों के आगोश मे सिमटे हुए अंधेरों को न महसूस कर सके । आखिर करते भी तो कैसे
हम तो मदहोशी की हालत मे जो पहुंच गये | <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">घर घर मिट्टी के चूल्हों की कहावत को अंगूठा दिखाते हुए जब हमने रसोई गैस
की नीली लौ मे अपने सुखों की तलाश की तो भूल गये कि चूल्हे की आग मे पके अन्न का
सोंधापन और<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पुरानी रसोई का अपनापन हमसे
रूठने लगा है । हमें सभी सुविधाओं से लैस आधुनिक रसोई मिली जिसकी कभी हमने कल्पना
भी न की थी लेकिन <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>पडोस से आग मांग कर
चूल्हा जलाने की परंपरा ही खत्म हो गई । और <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>वह खुशियां हमसे रूठ गईं जो कभी चूल्हों और
अंगीठियों से जुडी थीं । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">पैसों की आमद ने जब अभावों की दुनिया को किनारा किया तो पडोस मे मुन्ना की
मां के घर से चायपत्ती या चीनी मांगने का दस्तूर ही खत्म हो गया । महीने के आखिरी
दिनों मे पडोसियों से उधारी की मजबूरियों से मुक्ति ने भी हमे बेइंतहा खुशियां दीं
लेकिन यह खुशियां कब हमारे आपसी रिश्तों को डस गईं</span> , <span lang="HI">पता ही
नही चला । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">भारी होती जेबों ने जब पहली तारीख के इंतजार की बेबसी से हमे छुटकारा
दिलाया तो हम फिर खुशी से झूम उठे । लेकिन क्या पता था कि हमारी हमेशा यह भरी
जेबें पहली तारीख से जुडी खुशियों की बराबरी न कर सकेंगी । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">यही नही</span>, <span lang="HI">शानदार शापिंग माल्स से रोज-ब-रोज खरीदे
कपडों को पहन घमंड से इतराये तो जरूर लेकिन क्या पता था कि इन लकदक कपडों से जुडी
खुशियां बहुत जल्द अपना दामन छुडा लेंगी और अभावों की दुनिया मे होली</span>, <span lang="HI">दीवाली पर सिलाये गये कपडों से मिली खुशियां बरबस याद आयेंगी । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">भरी जेबों के बल पर रोज खायी जाने वाली महंगी मिठाईयों और चटपटे व्यजनों
ने तमाम बिमारियों को तो न्योता दे डाला लेकिन कभी तीज त्योहारों के अवसर पर ही
नसीब होने वाली लड्डू-बर्फी से मिली उन खुशियों से हमारा नाता न जोड सकीं । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">यही नही</span>,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span lang="HI">सरपट
दौडती खूबसूरत कारों मे</span>,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span lang="HI">जिंदगी की<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>खुशियां तलाशने की
कोशिश मे</span>,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span><span lang="HI">पगडंडियों
पर साइकिल चलाने से मिली खुशियों को भी कहीं खो बैठे । कहां तक बयां करें
दास्तानें उन मृगमरीचिकाओं की जिन्होने सिर्फ खुशियों के छ्लावे दिखाये । उन आंखों
पर भी क्या तोहमत लगाएं जिन्होने फरेब को सच की तस्वीर माना । वक्त की बदली धारा
ने मुट्ठी भर खुशियों की कीमत पर बेहिसाब <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>सच्ची खुशियों का सौदा किया ।</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-44155479686938825982020-05-14T22:39:00.002-07:002020-05-14T22:39:57.273-07:00अब अलविदा कहने को है मिंट कैमरा <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<br />
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhb6t_OVwNlYsbMPSqSUR-mcpQ3Xc7_TYnLbIwLQxbDnPG7or2BC6FH7urNRzTSLaH-2c6dEa7kFR5BKZHDyR9834SF9SWcGAgwIoz9ehqgzFLDRimMEY9pMXp_qvvH0DhLpS-l1iw9KK7f/s1600/old+mint+camera.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="694" data-original-width="720" height="308" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhb6t_OVwNlYsbMPSqSUR-mcpQ3Xc7_TYnLbIwLQxbDnPG7or2BC6FH7urNRzTSLaH-2c6dEa7kFR5BKZHDyR9834SF9SWcGAgwIoz9ehqgzFLDRimMEY9pMXp_qvvH0DhLpS-l1iw9KK7f/s320/old+mint+camera.jpg" width="320" /></a><span style="white-space: pre;"> </span>फोटोग्राफी की दुनिया अब काफी आगे निकल आई है । वह दिन गए जब किसी फोटो में अपना ही चेहरा तलाशना मुश्किल हो जाया करता था । आज फोटोग्राफी की दुनिया चमकदार ही नहीं तिलिस्मी भी हो गई है । कैमरे ने जो नहीं देखा वह भी फोटो मे दिखाया जा सकता है । लेकिन यह आज के दौर की बातें हैं । कुछ समय पहले तक यह संभव नहीं था । इसलिए फोटो खींचने का काम बडे जतन से किया जाता था । इस बीते दौर का गवाह है मिंट कैमरा । आज भी यह शहर के कुछ खास स्थानों पर दिखाई दे जाता है ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>लेकिन आज की तेज रफ्तार जिंदगी के बीच इसकी ' झटपट सेवा ' ने इसे जिंदा रखा हुआ है । अगर इसमें यह खूबी नहीं होती तो यह बहुत पहले ही दुनिया से अलविदा कह चुका होता । सच पूछिए तो स्कूल कालेजों के छात्रों, रोजगार की लाइन में लगे लोगों के लिए तो यह एक वरदान ही है ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>दर-असल मिंट शब्द मिनट शब्द का ही बिगडा हुआ रूप है । चंद मिनटों मे ही फोटो तैयार कर दिए जाने के कारण ही इसका नाम मिंट कैमरा पडा । यह एक बक्से की तरह लकडी से बना है और लकडी के ही स्टैंड पर टिका रहता है । लकडी के इस डिब्बे पर काले रंग का चमडा मढा होता है जिससे रोशनी अंदर न जा सके । इसके उपर ढ्क्कन लगा होता है । आगे वाले हिस्से मे कैमरे का लैंस होता है । यह लैंस एक 'बैलो ' से जुडा रहता है । इसे लैंस सहित आगे पीछे किया जा सकता है । लैंस के पीछे कैमरे के अंदर अलग अलग आकार के तीन या चार पीतल के फ्रेम बने रहते हैं । जब फोटोग्राफर फोटो लेता है तब वह अपने को व कैमरे को भी एक काले कपडे से ढक लेता है जिससे कैमरे के अंदर रोशनी न जा सके । खींचते समय वह लैंस के आगे लगा ढक्कन कुछ पलों के लिए हटा कर फिर लगा देता है । बस फोटो खिंच जाती है ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>आगे की पूरी प्रक्रिया कैमरे के ही अंदर पूरी की जाती है । फोटो डेवलेप करने से लेकर ' हाइपो ' के घोल मे डालने तक सब्कुछ अंदर ही कर लिया जाता है । फोटोग्राफर कैमरे के ऊपरी हिस्से में बने व्यूफाइंडर से भीतर देखता रहता है कि फोटो सही तरीके से बन रही है कि नहीं । यह सभी काम चंद मिनटों मे पूरे हो जाते हैं । यही इसकी खूबी है और इस खूबी के कारण ही इसकी उपयोगिता हमेशा रही है ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>यह अलग बात है कि इस कैमरे से निकली फोटो बहुत चमकदार और अच्छी तो नही होती लेकिन तात्कालिक जरूरत को पूरा कर लेती है । इसका उपयोग अंग्रेजी शासन काल से ही चला आ रहा है । देश के कई शहरों मे तो इन फोटोग्राफरों की अच्छी खासी संख्या रही है । दिल्ली और लखनऊ जैसे शहरों मे यह आज भी दिखाई देते हैं बेशक अब यह गिनती के रह गये हैं ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>शहर के कुछ खास स्थानों मे आज भी इन्हें देखा जा सक्ता है । विशेष रूप से कचहरी, आर.टी.ओ आफिस, भर्ती दफ्तर, रोजगार कार्यालयों जैसे जगह मे आज भी इनका अस्तित्व बचा हुआ है । लेकिन साल-दर-साल इन लोगों की संख्या कम होती जा रही है । एक पुराने फोटोग्राफर बताते हैं कि अब नई तकनीक आने से इसकी जरूरत नही रही । कम्प्यूटर ने सबकुछ संभव कर दिया है । अब इस पेशे से इतनी आय नहीं होती कि घर चलाया जा सके । खास बात यह है कि अब कोई भी इस काम को नही करना चाहता । जो थोडे से लोग हैं वह भी मजबूरी में बंधे हुए हैं ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>इस व्यवसाय से जुडे लोगों से बातचीत करने पर दम तोडते इस व्यवसाय का दर्द सामने आता है । यह सच है कि आधुनिक कैमरों व फोटोग्राफी ने इस व्यवसाय की कमर ही तोड दी है । रंगीन फोटोग्राफी ने भी कम नुकसान नहीं पहुंचाया । वैसे भी श्वेत-श्याम फोटो को अब कौन पसंद करता है । इन फोटोग्राफरों की नई पीढी इस काम को हरगिज करना नही चाहती । उन्हें इस काम मे कोई भविष्य नजर नहीं आता ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span>लेकिन आधुनिकता के बीच इस पुरानी चीज का जिसका इतना लंबा जुडाव रहा है हमसे दूर हो जाना कहीं एक खालीपन तो देता ही है लेकिन अब देखना यह है कि मिंट कैमरों से जुडे चंद फोटोग्राफर कब तक इस व्यवसाय को जिंदा रख पाते हैं ।<br />
<br />
<span style="white-space: pre;"> </span><span style="white-space: pre;"> </span><br />
<span style="white-space: pre;"> </span><br />
<div>
<br /></div>
</div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-43886872400593287642019-10-26T00:26:00.000-07:002019-10-26T00:26:06.818-07:00अब कहां है वह त्योहार<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span> </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1Mfd4iQJvsYuVOH1DNqYWuuaWhoobbWS0KgEclDE1_b4dT1ucDWe_DC5XtMRjhZd5i3trczTz-Ai5Lgn3juTqslSxOuODyG6XIGlFYRFgb4_H_8rEzIgZWYxeVl30xUQ9him6p6_-neBX/s1600/Diwali-Celebration-in-India+%25281%2529.jpg+no.+2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="659" data-original-width="1170" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh1Mfd4iQJvsYuVOH1DNqYWuuaWhoobbWS0KgEclDE1_b4dT1ucDWe_DC5XtMRjhZd5i3trczTz-Ai5Lgn3juTqslSxOuODyG6XIGlFYRFgb4_H_8rEzIgZWYxeVl30xUQ9him6p6_-neBX/s400/Diwali-Celebration-in-India+%25281%2529.jpg+no.+2.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span> वक्त के साथ हमारे इन
त्योहारों का स्वरूप तेजी से बदल रहा है | सही अर्थों में यह बदलता स्वरूप हमें
त्योहार के सच्चे उल्लास से कहीं दूर ले जा रहा है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>अगर थोडा पीछे देखें तो पता चलता है कि कुछ
समय पहले तक दीपावली की तैयारियां महीना भर पहले से ही शुरू हो जाया करती थी |
महिलाएं दीवारों, दरवाजों और फ़र्श को सजाने का काम स्वयं करती थीं | पूरा घर
अल्पना व रंगोली से सजाया करतीं लेकिन आज कहां है हाथों की वह सजावट | बडे उत्साह
के साथ दीये खरीदे जाते | उन्हें तैयार किया जाता और फ़िर तेल और बाती डाल कर उनसे
पूरे घर को दुल्हन की तरह सजा दिया जाता था | लेकिन अब किसे है इतनी फ़ुर्सत |
बिजली के रंगीन बल्बों की एक झालर डाल सजावट कर दी जाती है | लेकिन कहां दीये की
नन्ही लौ का मुण्डेर-मुण्डेर टिमटिमाते जलना और कहां बिजली के गुस्सैल बलबों का
जलना- बुझना | परंतु यही तो है बदलाव की वह बयार जिसने इस त्योहार के पारंपरिक
स्वरूप को डस लिया है | यही नही, अब कहां है पकवानों की वह खुशबू और खील, गट्टों
से भरी बडी-बडी थालियां जो बच्चों को कई कई दिन तक त्योहार का मजा देते थे | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>दर-असल आज हमारे जीने का तरीका ही बदल गया है
| इस नई जीवन शैली ने हमें अपने त्योहारों मे निहित स्वाभाविक उल्लास से काट दिया
है | अब तो लोग दीपावली के दिन ही पटाखे और मिठाइयां खरीदने दौडते हैं | मिठाई भी
ऐसी कि चार दिन तक रखना मुश्किल हो जाए | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>खुशियों का यह पर्व अब फ़िजूलखर्ची का पर्व भी
बन कर रह गया है | शहरों मे बाजार ह्फ़्ता भर पहले से ही जगमगा उठते हैं | चारों ओर
तामझाम और मंहगी आधुनिक चीजों से बाजार पट सा जाता है | महंगी मिठाइयां, मेवे,
गिफ़्ट पैक, खेल-खिलौने, चांदी-सोने की मूर्तियां और सिक्के और भी न जाने क्या-क्या
| इन सबके बीच दीपावली से जुडी पारंपरिक चीजें धीरे-धीरे गायब हो रही हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>पारम्परिक आतिशबाजी का स्थान ले लिया है दिल
दहला देने वाले बमों और पटाखों ने | एक से बढ कर एक महंगे पटाखे | हर साल करोडों
रूपये के पटाखे दीपावली के नाम फ़ूंक दिए जाते हैं | सरकार और गैर सरकारी संगठनों
की तमाम अपीलें भुला दी जाती हैं | बल्कि अब तो मुहल्ले स्तर पर आतिशबाजी की होड
सी लगने लगी है कि कौन कितने तेज और देर तक आतिशबाजी कर सकता है | यह एक तरह से
पटाखों की नही बल्कि दिखावे की होड है जिसे बाजार संस्कृति ने विकसित किया है |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कुछ ऐसा ही बदल गया है इस दिन घर-मकान की सजावट
का स्वरूप | अब दीये की झिलमिलाती बती का स्थान ले लिया है बिजली की सजावट ने |
किस्म किस्म की लकदक झालरें और सजावटी कलात्मक मंहगी मोमबत्तियां | बेचारे मिट्टी
के दियों का कोई पुरसाहाल नहीं | कुछ तो तेल महंगा और कुछ बदली रूचियों व अधुनिकता
की मार | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>दीपावली पर उपहार देने की भी परम्परा रही है
| लेकिन उपहार व तोहफ़ों का यह स्वरूप भी मिठाई अथवा खील बताशों तक सीमित नहीं रहा
| सजावटी घडी, चांदी के खूबसूरत सिक्के, कलात्मक मूर्तियां व गहने, डिब्बाबंद मेवे
और भी तमाम चीजें जुड गई है उपहार-तोहफ़ों से | यही नही, विदेशी शराब की बोतलों को
भी उपहार मे देने की संस्कृति तेजी से विकसित हुई है | विदेशी चाकलेट के महंगे
गिफ़्ट पैक भी उपहार मे दिये जाने लगे हैं | विज्ञापन संस्कृती ने इसकी जडें जमाने
मे मह्त्वपूर्ण भूमिका अदा की है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कुल मिला कर देखें तो इस त्योहार पर जो
उत्साह, उल्लास कभी हमारे दिलो-दिमाग में बरबस घुल जाया करता था, अब चोर दरवाजे से
बस एक परम्परा का निर्वाह करते हुए आता है | सच तो यह है कि त्योहार के नाम पर हम
अपने संस्कारों व परम्परा का निर्वाह भर कर रहे हैं और वह भी इसलिए कि सदियों से
पोषित विचारों से हम अपने को एक्दम से अलग नहीं कर पा रहे हैं | आधुनिकता और
परंपरा के बीच हम संतुलन बनाने की जिद्दोजहद मे में उलझे हुऐ हैं | महंगे होते इस
त्योहार के साथ मध्यम वर्ग तो येन-केन अपने कदम मिलाने मे समर्थ हो पा रहा है
लेकिन कामगारों से पूछिए कि महंगा होता यह त्योहार उनकी जिंदगी को कितना छू पा रहा
है | उनके चेहरे की मायूसी बता देगी कि रोशनी का यह त्योहार बदलते स्वरूप में उनकी
अंधेरी जिंदगी के अंधेरों को कहीं से भी छू तक नहीं पा रहे हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>बहरहाल तेजी से बदल रहा है दीपावली का स्वरूप
| धन-वैभव, सामर्थ्य प्रदर्शन, चकाचौंध, दिखावा
व स्वार्थ की जो प्रवत्ति तेजी से विकसित हो रही है इससे तो इस पर्व का मूल
उद्देश्य ही खत्म हो जाऐगा | दूसरे पर्वों व उत्सवों की तरह इसे तो एक त्योहार की
तरह ही हमारी जिंदगी से जुडना चाहिए |<br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[if !supportLineBreakNewLine]--><br style="mso-special-character: line-break;" />
<!--[endif]--><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-43642185361879212322019-04-12T05:29:00.001-07:002019-04-12T05:29:35.924-07:00घटिया राजनैतिक फ़ुहडता<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSHTL1Jvahl99DW_KdZJRpnpETjl-c3MichdloS0yL8w2czyTNHPh4NgmL80s8X9H4Uo_AszWpUreAKeQ9LYz7Slvc8qPkfdy2eOV9QgbFoK9TNu4B0cluJKNv_zL9JkOpbGlnto-Xo9E3/s1600/Election+2019.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="205" data-original-width="246" height="333" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgSHTL1Jvahl99DW_KdZJRpnpETjl-c3MichdloS0yL8w2czyTNHPh4NgmL80s8X9H4Uo_AszWpUreAKeQ9LYz7Slvc8qPkfdy2eOV9QgbFoK9TNu4B0cluJKNv_zL9JkOpbGlnto-Xo9E3/s400/Election+2019.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">राजनीति की इस
शर्मनाक फ़ुहडता के बीच आज याद आ रहा है दिल्ली के एक प्रतिष्ठित दैनिक का वह
संपादकीय जो उस समय लिखा गया था कि जब इंदिरा जी की हत्या हुई थी | जब पूरे देश मे
सहानुभूति की लहर चल रही हो तब इंदिरा जी की गलत और घटिया राजनीति को उनकी मौत के
लिए जिम्मेदार बताना वाकई मे एक साहस का काम था | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>संपादकीय मे लिखा गया था कि किस तरह<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>इंदिरा जी ने पंजाब मे मजबूत अकाली राजनीति को
तोडने के लिए जो गंदी राजनीति का खेल खेला उस राजनीति ने<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>ही उन्हें लील लिया | राजनीति के जानकार यह बखूबी
समझते हैं कि पंजाब मे ऐसा किया गया और उस राजनीति के गर्भ से ही भिंडरावाला का
जन्म हुआ था | फ़िर इस भस्मासुर को मारने के लिए आपरेशन ब्लू स्टार करना पडा और
अंतत: आपरेशन ब्लू स्टार ही इंदिरा जी की हत्या का कारण भी बना | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>ऐसी ही गंदी राजनीति की एक शुरूआत कभी
मायावती जी ने भी की थी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जब उन्होने दलित
राजनीति मे अपनी पैठ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>बनाने के लिए नारा
दिया था “ तिलक, तराजू और तलवार,इनको मारो जूते चार “ | इस विषैले ब्र्ह्मास्त्र
का घातक प्रभाव पडा और सदियों से दबे कुचले दलित समुदाय ने एक महिला को ताकतवर
समझे जाने वाले सवर्ण समुदाय को इस तरह गरियाते देख उसे अपना नेता मान लिया |
वही<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>मायावती जी देखते देखते दलित समुदाय
की एक ताकतवर नेता के रूप मे उभर गईं और कांग्रेस को अपने दलित वोट बैंक से हाथ
धोना पडा | दूसरे दलों का तो कोई पुरसाहाल नही | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>सवर्ण जातीय समूहों को सरेआम गरियाते हुए
उन्होने जिस राजनीतिक संस्कृति को अपने हितों के लिए अपनाया आज वही जातीय राजनीति
की फ़सल विभत्स रूप मे लहलहा रही है |<span style="mso-tab-count: 1;"> </span>किसने
किसको गाली दी और किसकी गाली ज्यादा बुरी थी, सवाल इस बात का नही है | यहां समझना
यह जरूरी है कि गालियों को राजनीतिक हथियार बना कर हित साधने की यह शैली आई कहां
से ? किसने इसकी पहल की ?</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यह नही भूलना चाहिए कि भस्मासुर देर सबेर उसे
भी लील जाता है जिसने उसे पैदा किया | वैसे अच्छा तो यह होगा कि सभी राजनीतिक दल
महसूस करें कि गंदे और घटिया राजनैतिक हथकंडे अंतत: ऐसे ही माहौल का सृजन करते हैं
जैसा आजक्ल दिखाई दे रहा है | देश और समाज हित मे इस बात को जितना जल्दी महसूस कर
लिया जाए उतना अच्छा है |<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-23553191050542468252019-04-07T01:18:00.000-07:002019-04-07T01:24:11.386-07:00चुनावी राजनीति का यह कैसा बदलता रंग <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixX8Z8Hrzu_2LoCJV2lVgSYBmhRTOawsf5WxrhZBJUP-HWU7LqcLHKDP3nO8rXNdoiMI3UGeHpbVXsWBVCXWIYlScL7vK-pKA1I0zlAPWrf8LbtJYal-fvoOGzyJKtnOZUQFqtZQuMMDyl/s1600/images.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="194" data-original-width="259" height="299" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEixX8Z8Hrzu_2LoCJV2lVgSYBmhRTOawsf5WxrhZBJUP-HWU7LqcLHKDP3nO8rXNdoiMI3UGeHpbVXsWBVCXWIYlScL7vK-pKA1I0zlAPWrf8LbtJYal-fvoOGzyJKtnOZUQFqtZQuMMDyl/s400/images.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span>चुनाव का शंखनाद बजते ही शुरू हो गया<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है जयकारों का सिलसिला | और इसके साथ ही<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>शुरू हो गये वादों, दावों व घात- प्रतिघात की
चुहा दौड जिसे अभी अपने चरम पर पहुंचना बाकी है | </span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यही नही दिखने लगा है </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भारतीय</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीति</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">का </span><span style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 18.6667px;">वह</span><span style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 18.6667px;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">चेहरा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">जो साल दर
साल </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">कुरूप</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">होता</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">जा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">रहा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">अब</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">इस</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">बात</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">संभावना</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">कहीं</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">नही</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">दिखती</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">कि</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">राजनीति</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">अपने</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">पुराने</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">दौर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">तरफ</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">वापसी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">कर</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">सकेगी</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">। वह दौर
जो मूल्यों की राजनीति का सुनहरा दौर रहा है | </span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">दर</span><span style="font-family: "Times New Roman", serif; font-size: 14pt;">-</span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">असल</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">वोट</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">माध्यम</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">से</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">जनसमर्थन</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> जुटाने व सरकार
बनाने </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">महत्व</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">ने</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">ही</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">इसे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">इस</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">स्थिति</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">ला</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">खडा</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">किया</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: Mangal, serif; font-size: 14pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;">।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: Aparajita, sans-serif; font-size: 14pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">क्या</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जानना</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अफसोसजनक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नही</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";">कि वोटों के लिये
हमारे कुछ राजनीतिक दल उन चेहरों को भी अपना पोस्टर ब्वाय बनाने लगे हैं जो देश के
टुकडे टुकडे होने का सपना संजोये हुये हैं | इन दलों को इस बात से कोई फ़र्क नही
पडता कि उनके स्वर देश हित मे हैं या उनसे देश्द्रोह की बू आती है | दुखद तो यह भी
है कि देश मे उनके स्वर मे अपने <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>स्वर
मिलाने वालों की भी कमी नही और मीडिया का एक वर्ग उनके एजेंडा को आगे बढाने का काम
करने मे जुटा दिखाई देता है | </span><span style="font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">वोट</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीति</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">इस</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">घिनौने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चेहरे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">क्या</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अब</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भारतीय</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जनमानस</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बदलती</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सोच</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">का</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">संकेत</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मान</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लिया</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जाए</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">या</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">फिर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">खलनायकों</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीति</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">महिमा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मंडित</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हीरो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बनाने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">घृणित</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीतिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सोच</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">क्या</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अब</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भारतीय</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चुनावी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीति</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">का</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दर्शन</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">इस</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">तरह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बदलने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रहा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जिसमे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राष्ट्र्हित
को </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अप्रासंगिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मान</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लेने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सोच्</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आकार</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लेती</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दिखाई</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रही</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बदलते</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सामाजिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">परिवेश</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">शायद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">माना</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जाने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लगा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कि</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आज</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">युवाओं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लिए</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">गांधी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">या</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नेहरू यक़ फ़िर पटेल </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सिर्फ</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">इतिहास</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दर्ज</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">किताबी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आयकन</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बन</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">गये</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जिनकी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">युवा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सोच</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कोई</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">प्रासंगिकता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नही</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रही</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">युवाओं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लिए</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">वह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">विद्रोही</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चरित्र</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आदर्श</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हैं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पूरी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मुखरता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">साथ</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">शासन</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span style="font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;">-</span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सत्ता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">विरूध्द</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">किसी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><span style="mso-spacerun: yes;">
</span>सीमा तक जा सकने का साहस रखते हैं । इसमे कोई फर्क नही पडता कि वह पारंपरिक
मूल्यों व आदर्शों के विरूध्द है या फिर देश प्रेम की अवधारणा को ही खारिज कर रहे
हैं । शायद यह मानते हुए ही गैर भाजपा राजनीतिक दल इन्हें अपनी चुनावी रणनीति का
एक अहम हिस्सा बनाने के प्रयोग से भी गुरेज नही कर रहे । </span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जानना</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">व</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">समझना</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जरूरी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कि</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">क्या</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">केन्द्र</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">गैर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कांग्रेसी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सत्ता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">का</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">वर्चस्व</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दीगर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीतिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">विचारधाराओं</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पारंपरिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चुनावी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सोच</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हट</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अलग</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नया</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">करने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">विवश</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रहा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अगर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">ऐसा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">उनके</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पनपी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीतिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">असुरक्षा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">व</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हाशिए</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चले</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जाने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चिंता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">उजागर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रहा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">बहुत</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">संभव</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कि</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">गत</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आम</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चुनावों</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जिस</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">तरह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मोदी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चमत्कारिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">छवि</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">रूप</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पूरे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">देश</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अपने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मोह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पाश</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बांध</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अकल्पनीय</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चुनावी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">जीत</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नायक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">उसने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">गैर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भाजपा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीतिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दलों</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीतिक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">असुरक्षा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भावना</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">को</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">पैदा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">करने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अहम</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भूमिका</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">निभाई</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"> </span><span lang="HI" style="font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-bidi-font-family: Calibri; mso-hansi-font-family: Calibri;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 2;"> </span><span lang="HI">लेकिन</span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कारण</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कुछ</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हों</span><span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अगर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चुनावी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">राजनीति</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">का</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">चेहरा</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सामने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आता</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">है</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">तो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">शायद</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भविष्य</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">देश</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">अंदर</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">सच्चे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हीरो</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बनने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नही</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बल्कि</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">विलेन</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">बनने</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">की</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">भी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">होड</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">आकार</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">लेती</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">दिखाई</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">देगी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">यह</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">देश</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">हित</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">के</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">नजरिये</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">से</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">ताबूत</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">मे</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">एक</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">और</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">कील</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"><span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">साबित</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">होगी</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Aparajita","sans-serif"; font-size: 14.0pt;">।</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; mso-ascii-font-family: "Times New Roman"; mso-hansi-font-family: "Times New Roman";"> </span><span lang="HI" style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Times New Roman","serif"; font-size: 14.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
</div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-48695558931938220362019-03-19T22:01:00.000-07:002019-03-19T22:01:09.838-07:00आदिमपन के उल्लास का त्योहार है होली <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtshYXkOSjo7n9kqji5Yiuv260L-oQGhZqggjDFHX1VKllskSd22DCzTsj4wTm-hHizE4KeV98col-A4KFslUGw1SyPckPgwxwn3OcWYERwybcpi4iYEnTGWnjRRbL6rtlLrr8cDwjnoFg/s1600/holi-3.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="898" data-original-width="650" height="640" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgtshYXkOSjo7n9kqji5Yiuv260L-oQGhZqggjDFHX1VKllskSd22DCzTsj4wTm-hHizE4KeV98col-A4KFslUGw1SyPckPgwxwn3OcWYERwybcpi4iYEnTGWnjRRbL6rtlLrr8cDwjnoFg/s640/holi-3.jpg" width="462" /></a><span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>जब खेतों में सरसों के रंग बिखरने लगे हों ,
पीले फूलों पर तितलियां और भौरें मंडराने लगे हों , अमराई बौराई बौराई सी लगने लगी
हो , टेसू धहकने लगे हों , हवा के अलमस्त झोके मदहोस करने लगे हों , युवा मन कुलांचे
भरने लगे तो समझिये फागुन आ गया ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>फागुन चाहे-अनचाहे, अनायास-अकस्मात हमेशा
आता है लेकिन चुपके से नही बल्कि पूरी सजधज के साथ, अपने इन्द्रधनुषी रंगों को
बिखेरता हुआ और देखते देखते छा जाता है मन मस्तिष्क में , सारी वर्जनाओं की अनदेखी
करते हुए । फागुन का यह चरित्र सदियों से ऐसा ही है । यह कभी नही बदला और न ही कभी
बदलेगा ।चारों दिशाओं को मदहोस कर देने वाले इस फागुन से जुड़ी है लोक उत्सव की
हमारी पुरातन परंपरा ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>फाग और गीतों का चरम ही तो है होली </span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">। यही तो
एक ऐसा त्योहार है जिसमें सदियों से पाली पोसी नैतिकता एक ही झटके में टूट कर बिखर
जाती है और शेष रह जाता है हमारा आदिमपन जहां न कोई कानून है न सामाजिक वर्जनाएं ।
</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>आदिमपन के उल्लास को पा लेने की होड़ में हम
सराबोर हो जाते हैं रंगों में । सच पूछिए तो सभी को एक दिन का स्वर्ग उपलब्धकराता
है यह त्योहार । इसीलिए तो त्योहारों त्योहार कहा गया है होली को ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>उम्र और रिस्तों की सीमाओं से परे है होली ।
तभी तो कहा गया है “ भर फागुन बुढ़वा देवर लागे “ । साल के बाकी महीने तो उम्र व
रिस्तों के बंधनों का एहसास कराते ही हैं । यही तो होली है जो किसी परिचय की
मोहताज नहीं ।हाथों में रंग हो और सामने किसी का चेहरा तो समझाने बुझाने का कोई
मतलब नही । होली ही तो है जिसमे बात बात पर अंगिया और चोली याद आ जाती है । वह
पिचकारी की धार ही क्या जो अंगिया के पार तक न पहुंच सके ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यही वह त्योहार है जिसमें वह सभी बातें जो
कभी कही और लिखी नही जा सकती , होली के नाम पर सार्वजनिक हो जाती हैं । इस दिन
बड़े बूढे, जवान बच्चे सभी बिना किसी शर्म और लोकलाज के बड़े चाव सुनते और सुनाते
हैं । इस दिन सभी नैतिक व्यवस्थाएं खुले आम तोड़ी जाती हैं । कबीर को गाली पुराण
का रचयिता मानते हुऐ प्रत्येक गाली ‘ बोल कबीरा ‘ से शुरू की जाती है ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>आज बेशक गालियों के सरताज कबीर मान लिए गये
हो परन्तु फागुन व होली में अश्लीलता की परंपरा इससे भी कहीं पुरानी है । महाभारत
के शांति पर्व की एक कथा के अनुसार महाभारत युध्द के बाद जब युधिष्टर ने सत्ता
संभाली तो उन्होने अपनी प्रजा को होली के दिन यह छूट दी कि कोई भी किसी से भी हंसी
मजाक , छेड़छाड़ कर सकता है ।इससे उसके अंदर की सारी कुंठाएं दूर हो जायेंगी और वह
वर्ष भर एक अच्छे चरित्र का निर्वाह कर सकेगा ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>अश्लीलता के संदर्भ में एक पौराणिक कथा भी
है । इस कथा</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> के अनुसार दैत्यों के कुलगुरू शुक्राचार्य की कन्या जिसका नाम ढुंढिका
था बहुत ही कामांध थी । उसकी कामवासना इतनी प्रबल थी कि वह हजारों पुरूषों से संबध
स्थापित करने के पश्चात भी तृप्त न हुई । हजारों पुरूषों को उसने अपमानजनक ढंग से
यातनाएं दी क्यों कि वह उसे कामतृप्ति न दिला सके थे । उसकी इस कामपिपासा को देखते
पुरूष उससे भयभीत रहने लगे । </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>काम भावना के वशीभूत उसके कृत्यों से सारा
समाज शर्मसार होने लगा । तब सभी ने मिल कर उसका ऐसा बहिष्कार किया कि वह हार कर
भाग खड़ी हुई । इस विजय की याद में होली को ‘ कामपर्व ‘ उत्सव के रूप मे मनाने का
निर्णय लिया गया । तभी से इस लोकपर्व में अश्लीलता का भी समावेश हो गया । अश्लील
गालियों की परंपरा तभी से शुरू मानी जाती है ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>होलिकोत्सव के संदर्भ में यह पौराणिक कथा
कितनी कितनी सच है , कहना मुश्किल है परन्तु यह जरूरी है कि हास्य व छेड़छाड़ एक
सीमा के अंदर ही हो । होली के बहाने हास्य व मजाक का जो रूप आज विकसित हो रहा है
इससे इस लोक उत्सव का स्वरूप विकृत ही होगा तथा प्रेम की रसधारा बहाने वाला यह
पर्व अपने मूल उद्देश्य से भटक जायेगा ।</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com3tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-44589683257839339882019-02-17T23:01:00.000-08:002019-02-17T23:01:15.492-08:00घडियाली आंसूओं से खत्म न होगा आतंकवाद <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggFgkaPiNV-0Spyt7wRJNhkFVwIbJpNaqfHt9wJ6qdkTDyuphaGC8hiS5DVx_kaWV9uKbm-GgYrVaXWeHfYFeX01WV33Wv4Qxwbw7uNA_HSinQ29T1u4R9lww_78QfBuHBq1q3ekxXt2u-/s1600/crpf-attack-kashmir-reuters.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="443" data-original-width="760" height="232" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEggFgkaPiNV-0Spyt7wRJNhkFVwIbJpNaqfHt9wJ6qdkTDyuphaGC8hiS5DVx_kaWV9uKbm-GgYrVaXWeHfYFeX01WV33Wv4Qxwbw7uNA_HSinQ29T1u4R9lww_78QfBuHBq1q3ekxXt2u-/s400/crpf-attack-kashmir-reuters.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt;">पुलवामा हमले ने एक बार
फ़िर पूरी दुनिया को सोचने के लिये मजबूर कर दिया है | भारतीय सैनिकों की इस शहादत
का विश्व बिरादरी पर क्या और कितना प्रभाव पडेगा, यह तो आने वाला समय ही बतायेगा
लेकिन इस बात से इंकार नही किया जा सकता कि</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt;">
</span><span style="font-family: Mangal, serif; font-size: 12pt;">आज पूरा विश्व आतंकवाद के जिस चेहरे को देख रहा है वह आने वाले कल मे और भी
भयावह होगा | लेकिन दुर्भाग्यपूर्ण तो यह है कि अभी भी बहुत से देश इसके जहर को या
तो समझ नहीं पा रहे हैं या फिर राजनैतिक व धार्मिक कारणों के चलते समझना ही नहीं
चाहते । वैसे भी अगर आतंकवाद के इतिहास पर नजर डालें तो शुरूआती दौर में कुछ देशों
के निहित स्वार्थों के चलते ही आतंकवाद का प्रसार हुआ था । यह दीगर बात है कि अब
अपने ही हितों के लिए खडा किया गया यह दैत्य पूरी दुनिया के वजूद के लिए ही खतरा
बन रहा है ।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">दर्-असल सत्तर व अस्सी के दशक में दुनिया के कई देश अपने निहित स्वार्थों
के लिए आतंकवाद को बढावा देते आये थे और अपने को बडी चालाकी से इससे अलग रखने में
भी सफल रहे थे । दूसरे देशों में अस्थिरता पैदा करने के लिए आतंकवाद का सहारा लिया
जाता रहा । कई ऐसे देश रहे जिन्होने आतंकवादी संगठनों को बाकायदा सुविधाएं उपलब्ध
कराईं और दूसरे राष्ट्रों के विरूध्द उकसाने का काम किया । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">इस संदर्भ में फिलिस्तीनी मुक्ति मोर्चे ( पी.एल.ओ.) को ही लें । यह संगठन
1964 में फिलिस्तीन लोगों को एक स्वतंत्र फिलिस्तीन राज्य के निर्माण हेतु बनाया
गया था । उसे तत्कालीन कई आतंकवादी संगठनों का समर्थन प्राप्त था । उस दौर में एक
और संगठन था लेबनानी सशस्त्र क्रांतिकारी ग्रुप । इसकी शुरूआत 1979 में हुई थी ।
अमरीका इजराइल और फ्रांसीसी सशस्त्र सेवाओं की दासता से मुक्ति पाने के लिए तथा
फिलिस्तीनी राज्य की स्थापना हेतु यह संगठन बनाया गया था । इस संगठन का संबध भी कई
आतंकवादी संगठनों से रहा है । सीरिया सरकार का भी इसे परोक्ष समर्थन प्राप्त था । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>1975
<span lang="HI">मे गठित एक संगठन है सीक्रेट आर्मी फार द लिबरेशन आफ आर्मीनिया । इस
संगठन का उद्देश्य रहा है प्रथम विश्व युध्द के समय आर्मीनियाई लोगों के सामूहिक
हत्याकांड की जिम्मेदारी तुर्की दवारा स्वीकार कराने हेतु उस पर दबाव डालना । यह
आज भी सक्रीय है । इसी तरह 1970 मे गठित एक संगठन है जैपनीज रेड आर्मी । इसका
उद्देशय रहा है जनता का जनतंत्र स्थापित करना । इसे लीबिया</span> , <span lang="HI">उत्तरी कोरिया जैसे अनेक देशों का समर्थन मिलता रहा । <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">दक्षिण अफ्रीका में जातीय राजनीति के विरूध्द एक वर्गविहीन सरकार की
स्थापना करने के उदेश्य से बनाया गया संगठन</span> ' <span lang="HI">अफ्रीकी नेशनल
कांग्रेस</span> ' <span lang="HI">भी काफी चर्चित रहा । इसे उस दौर में कई देशों का
परोक्ष समर्थन प्राप्त था । इसी तरह कई इस्लामिक आतंकवादी संगठन भी समय समय पर
आतंक फैलाने का काम करते रहे । ओसामा बिन लादेन का</span> ' <span lang="HI">अल
कायदा</span> ' <span lang="HI">तो आतंक का एक नया चेहरा बन कर उभरा । इसके अलावा</span>
' <span lang="HI">सिमी</span> ' <span lang="HI">जमार-ए. इस्लाम<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>और इस्से जुडे अन्य संगठनों ने आतंक की एक नई
कहानी लिखी जो अब भी जारी है ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>भारत मे भी
कई इस्लामिक आतंकवादी संगठन आतंक फैलाते रहे हैं । इन्हें उकसाने मे हमारे पडोसी
देश पाकिस्तान का पूरा पूरा सहयोग रहा है | पुलवामा हमला भी इसी बात का परिचायक है
| <o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">दर-असल अपने अपने राजनीतिक हितों के लिए प्र्त्यक्ष या परोक्ष रूप से
समर्थन देने का परिणाम यह निकला कि पूरे विश्व में आतंकवाद का एक जाल सा बिछ गया
और समय के साथ इन सभी संगठनों के उद्देश्य भी बदलते चले गये । अब इनसे मुक्त हो
पाना मुश्किल लग रहा है । लेकिन यह असंभव भी नही है । इसके लिए जरूरी है कि विश्व
राजनीति मे कथनी और करनी में फर्क न हो ।</span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><span lang="HI">अब यह जरूरी हो गया है कि सभी देश ऐसे खतरनाक मंसूबों के विरूध्द एक्जुट
होकर सामने आऐं अन्यथा जब पांच साल के मासूम भी बंदूक लेकर धर्म के नाम पर खून
खराबे के लिए आने लगेंगे तो पूरी दुनिया का वजूद ही खतरे में पड जायेगा । इस भयावह
खतरे को हर कीमत पर यहीं पर रोकना बेहद जरूरी है । विश्व बिरादरी को यह समझना
जरूरी है कि मौजूदा आतंकी हमला बेशक भारत पर हुआ हो लेकिन समस्या पूरी विश्व की है
| दुनिया के ताकतवर देशों को सामने आकर प्रभावी भूमिका का निर्वाह करना ही होगा | <span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-78531790676400633562018-12-21T20:38:00.000-08:002018-12-21T20:39:34.900-08:00अब किस ठौर हमारी नाव<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgq4MffxDkpf5Bh44LR3xjZKVRZVBvAqQ_zjuZO1PIF-y-5WWW3SHDeQHb8OFF7uakfQyUvii9L69EGxXMt1jHf_eaNe0m-WJuynFSbGvVpBa-BB4QZCfI76BEfElNscrt5j5oKU9jXgiur/s1600/10muslim2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="391" data-original-width="580" height="268" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgq4MffxDkpf5Bh44LR3xjZKVRZVBvAqQ_zjuZO1PIF-y-5WWW3SHDeQHb8OFF7uakfQyUvii9L69EGxXMt1jHf_eaNe0m-WJuynFSbGvVpBa-BB4QZCfI76BEfElNscrt5j5oKU9jXgiur/s400/10muslim2.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;">गुजरात चुनावों के
बाद से ही ऐसा लगने लगा था कि देश मे अल्पसख्यक राजनीति अब एक नई <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>करवट ले रही है | मोदी के गृहराज्य व भाजपा के
एक मजबूत गढ मे जिस तरह से कांग्रेस ने अच्छा मुकाबला किया उसी को देखते हुये
राहुल गांधी को यह एहसास हो चला था कि उदार हिंदु कार्ड खेलना लाभदायक रहा<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>| </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>गुजरात चुनाव के बाद हाल मे हुये पांच
राज्यों मे तो सेक्यूलर समझी जाने वाली कांग्रेस पूरी तरह से एक हिंदुवादी पार्टी
मे तब्दील होती दिखाई दी और शिवभक्ति से लेकर रामभक्ति का जो नजारा राहुल गांधी ने
दिखाया<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>उसका सीधा परिणाम मध्यप्रदेश,
राजस्थान व छ्त्तीसगढ की विजय के रूप मे सामने आया | इन पांच राज्यों मे जिस तरह
से राहुल गांधी पूरी तरह एक हिंदु के रूप मे सामने आये , उसे देख कर अब सवाल उठने
लगा है कि क्या सत्तर सालों के बाद कांग्रेस अपनी धर्मनिरपेक्षता का लबादा छोडने
की राह पर चल पडी है ? क्या कांग्रेस पार्टी को यह एहसास हो चला है कि हिंदु बहुल
इस देश मे मुस्लिम परस्ती का लेबल अब उसे चुनावी लाभ नही दे रहा ? </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>गौर से देखें तो सोच मे यह बदलाव स्पष्ट तौर
पर दिखाई देने लगा है | कांग्रेस इन पांच राज्यों के चुनावों मे एक सेक्यूलर
पार्टी कम हिंदुवादी पार्टी ज्यादा नजर आ रही थी | अब तो यह लगता है कि कांग्रेस
धीरे धीरे एक राजनीतिक पार्टी के रूप मे अपनी उस छ्वि को खत्म करना चाहेगी जो
सत्तर वर्षों मे उसकी रही है| ऐसा प्रयास दिख भी रहा है | सवाल इस बात का भी है कि
आखिर कांग्रेस जैसी पार्टी जिसने लंबे समय तक अपने को एक सेक्यूलर पार्टी के रूप
मे स्थापित किया व सफ़लतापूर्वक चुनावों मे जीत हासिल की अब हिंदु चेहरा लगाने को
क्यों मजबूर हो ग ई ? सवाल भी हैं और शंकाएं भी | इन सवालों का मंथन भी बेहद जरूरी
है |</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>वैसे देखा जाये तो आजादी के बाद से ही देश
मे मुस्लिम राजनीति एक अलग सांचे मे ढल चुकी थी जिसमे अल्पसंख्यक होने का सामाजिक
नुकसान भी था और राजनीति मे हाशिये मे प्डे रहने का भय भी | जैसा कि विभाजन के समय
हुआ उच्च व मध्यम वर्ग ने पाकिस्तान की राह पकडी और अपेक्षाकृत गरीब मुस्लिम
समुदाय ने भारत मे रहना मुनासिब समझा | इस पिछ्डे समुदाय की सोच मे निहित भय को
राजनीतिक दलों ने भांप लिया और उसके दोहन के लिये उनका राजनीतिक इस्तेमाल किया
जाने लगा | इस भय के दोहन मे सबसे आगे बढ कर कांग्रेस ने हिस्सा लिया और भारतीय
मुसलमानों ने भी कांग्रेस को अपना रहनुमा मान<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>लिया | </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कांग्रेस को लंबे समय तक कोई विषेष राजनीतिक
चुनौती नही मिली और वह मुसलमानों की एक मात्र पसंदीदा पार्टी के रूप मे बनी
रही<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>| उस पर मुस्लिम तुष्टिकरण के आरोप भी
लगते रहे लेकिन<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>वह इन सबसे बेपरवाह<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अपनी राजनीतिक शैली मे ही आगे बढती रही | लेकिन
राजनीति ने करवट बदली और देश मे गैर कांग्रेसी सरकारों की शुरूआत हुई | इस बीच
भाजपा का तेजी से देश मे फ़ैलाव हुआ तथा उसे एक बडे हिंदु वर्ग दवारा स्वीकार भी
किया जाने लगा | दुनिया भर मे पैर पसारते मुस्लिम <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>आतंकवाद ने भी हिंदु विचारधारा को मजबूत करने मे
अहम भूमिका निभाई | पाकिस्तान प्रायोजित आतंकवाद ने आग मे घी का काम किया | यही
नही कांग्रेसी शासन मे बढते भ्र्ष्टाचार ने भी लोगों को सोचने के लिये मजबूर कर
दिया</span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5QXCcb_WJ7j3O68j102WrHZrNhuMAO1h9H8nJLNPsFWWR-3-R8fNfPuDeu5XOWn_8QWoM8f98nN9d_pLTauopLQxEfWrvgjO2EvDNLhBT-xGHvSDAlI15RSokRfixA6Toqc3fzT_FML_p/s1600/muslim+women+in+parda.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="264" data-original-width="452" height="232" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh5QXCcb_WJ7j3O68j102WrHZrNhuMAO1h9H8nJLNPsFWWR-3-R8fNfPuDeu5XOWn_8QWoM8f98nN9d_pLTauopLQxEfWrvgjO2EvDNLhBT-xGHvSDAlI15RSokRfixA6Toqc3fzT_FML_p/s400/muslim+women+in+parda.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>इन सभी के चलते 2014 के आम चुनावों मे जिस
तरह से कांग्रेस का सफ़ाया ही हो गया उसने स्वंय कांग्रेस को सोचने के लिये मजबूर
कर दिया | उसे यह समझने मे समय नही लगा कि देश का एक बडा समुदाय भाजपा की
राष्ट्र्वादी व हिंदु विचारधारा को देशहित मे सही मानने लगा है और इस
राजनीतिक<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>दवाब ने उसे भी हिंदु समर्थक दिखाई
देने के लिये मजबूर कर दिया | गुजरात चुनाव मे उसे इसका फ़ायदा भी मिलता दिखाई दिया
और इन हाल के चुनावों मे तो उसे अप्रत्याशित विजय मिली | अब वह इसी रास्ते मे आगे
बढती दिखाई देने लगी है | </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>लेकिन अब सवाल मुस्लिम समुदाय के सामने है |
अब तक वह</span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"> कांग्रेस के साथ रहा है | भाजपा के बढते प्रभाव के कारण भी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>उसे कांग्रेस के साथ रहने मे ही अपना हित नजर
आया | यह दीगर बात है कि कुछ राज्यों मे उसे दूसरे क्षेत्रीय दलों के साथ रहना
ज्यादा सुविधाजनक व लाभदायक रहा जैसे कि उत्तरप्रेदेश मे सपा व बसपा के साथ |
लेकिन<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>चूंकि इन दलों की हैसियत राज्य तक
सीमित <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है | इसलिये राष्ट्रीय पार्टी के
रूप मे मुस्लिम समुदाय की पसंद अभी तक कांग्रेस ही रही | लेकिन अब जब कांगेस स्वंय
एक हिंदु पार्टी के रूप मे अपने को प्रस्तुत करने लगी है , सवाल अब इनके सामने है
कि वह कहां जाएं ? </span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यह भी संभव है कि वह भाजपा के भय और तीखे
हिंदुवाद के सामने कांग्रेस के उदार हिंदुत्व को ही स्वीकार कर ले या फ़िर
क्षेत्रीय दलों के साथ<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>अपने हित देख कर
अलग अलग राज्यों मे अलग अलग दलों के समर्थन मे रहे | इस बात से भी इंकार नही किया
जा सकता कि मुस्लिम समुदाय के बीच से ही कोई नेतृत्व उभर कर सामने आये | बहरहाल
उत्तर<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>प्रदेश , बिहार जैसे राज्यों मे
कांगेस की बदलती छ्वि के साथ दूसरे दलों ने मुस्लिम वोटों के लिये कवायद शुरू कर
दी है | लेकिन अब जब उनकी पुरानी पार्टी उनसे ही<span style="mso-spacerun: yes;">
</span>दूरी बनाने लगी है जिससे वर्षों का साथ रहा है,<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>कोई फ़ैसला लेना आसान नही होगा | <span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span style="font-size: 12.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-18980359521080116932018-09-09T22:36:00.000-07:002018-09-09T22:37:25.037-07:00हिमालय क्षेत्र का दर्द<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgACLKl4Kgr2U7NBeVfStVYICkQsnX9RCdL_vtNAU9Pfxbk7p11MbpL7iFJcg-ZKs0aBivIJlW9HKO7w_JXG_n8vVUMCVL0c7M03wUeZypvCZvTIK1Ql3_uvppwXlrN44tcddN5KJ7LSNZA/s1600/landslide.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="900" data-original-width="1600" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgACLKl4Kgr2U7NBeVfStVYICkQsnX9RCdL_vtNAU9Pfxbk7p11MbpL7iFJcg-ZKs0aBivIJlW9HKO7w_JXG_n8vVUMCVL0c7M03wUeZypvCZvTIK1Ql3_uvppwXlrN44tcddN5KJ7LSNZA/s400/landslide.jpg" width="400" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;"> </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">जब हम हिमालय बेल्ट या क्षेत्र की बात करते हैं तो उसका विस्तार हिमाचल</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">जम्मू-कश्मीर से लेकर उत्तर पूर्व के उपेक्षित राज्यों तक जाता
है । जिसमे उत्तराखंड भी सम्मलित है । मोटे तौर पर भौगोलिक रूप से यह ऊंची-ऊंची पहाडियों</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">घने जंगलों</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">वेगवती
नदियों और बर्फ के संचित भंडार का क्षेत्र है । इस संपूर्ण क्षेत्र की जलवायू भी कमोवेश
एक सी है । यही नहीं</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , serif; font-size: 12pt;">यहां की समस्याओं और जरूरतों
मे भी बहुत ज्यादा अंतर नही है । लेकिन यह इस क्षेत्र की त्रासदी रही है कि इस पर कभी
पर्याप्त ध्यान दिया ही नही गया । एक तरफ जहां देश विकास की सीढियां चढता रहा वहीं
दूसरी तरफ हिमालय क्षेत्र के राज्य विकास की बाट जोहते रहे ।</span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">क्या यह जानना अब भी शेष
है कि देश की सुरक्षा की द्र्ष्टि से भी यह क्षेत्र बेहद संवेदनशील व महत्वपूर्ण है
। उत्तराखंड से लेकर उत्तर पूर्व के सीमांत राज्यों के भू-भाग पर चीन की नजर हमेशा
रही है । समय- समय पर छोटी बडी घुसपैठ इस क्षेत्र मे आम बात हो गई है । अगर यहां सडकों</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">हवाई अड्डों का मजबूत जाल नहीं तो देश भला कैसे सुरक्षित रह
सकता है । आज उत्तराखंड मे सडकों का जो जाल बिछा है</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">वह 1962 मे भारत-चीन युध्द के उपरांत ही विकसित हो सका । लेकिन अब इस संपूर्ण क्षेत्र
को विकसित सुरक्षा तंत्र की जरूरत है क्योंकि चुनौतियां कहीं ज्यादा गंभीर हैं । मोदी
सरकार इस क्षेत्र के इस संवेदनशील पहलू को अच्छी तरह समझ चुकी है । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">यही नही</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">हमारी घोर उपेक्षा व अदूरदर्शी नीतियों ने इस क्षेत्र को गंभीर
क्षति पहुंचाई है । हिमालय क्षेत्र जो संपूर्ण उत्तर भारत की जलवायू को नियंत्रित करता
है</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">प्रदुषण की मार झेल रहा है । पर्वतारोहण
अभियानों की बाढ इसे गंदगी का ढेर बना रही है । रास्तों मे कूडे के ढेर और पेड पौधों
का सत्यानाश किया जा रहा है । जल धाराओं में भी गंदगी फैलाई जा रही है । पोलीथीन</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">खाली टिन के डिब्बे</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">जूस की बोतलें</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">रस्सी-खूटियों को कहीं भी देखा
जा सकता है । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">दूसरी तरफ वनों के अंधाधुंध
दोहन ने एक नया ही संकट पैदा कर दिया है । वह घने जंगल जो कभी वर्षा बादलों को रोकने
काम बखूबी किया करते थे</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">अब असहाय नजर आते हैं ।
वन माफियों की चोरी और सीनाजोरी ने इस क्षेत्र के वनों को बर्बादी की हद तक पहुंचा
दिया है । सरकार की अदूरदर्शी नीतियां आग मे घी का काम कर रही हैं । उत्तराखंड का चिपको
आंदोलन इस दर्द के गर्भ से ही उपजा और जंनसामान्य मे विस्तारित हो चेतना का प्रतीक
बना । लेकिन वनों के दोहन का कुचक्र अभी खत्म नही हुआ है । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">दूसरी तरफ खंनन ने भी हिमालयी
क्षेत्र को कम नुकसान नहीं पहुंचाया । डायनामाइड विस्फोट से कमजोर हुई हिमालय की कच्ची
पहाडियों मे हो रहा भू-स्खलन इसका प्रत्यक्ष प्रमाण है । मौसम की पहली बरसात मे ही
यहां भीषण भू-स्खलनों की श्रंखला शुरू हो जाती है । केदार घाटी का हादसा इस निर्मम
सच का गवाह है । लेकिन कानूनी व गैरकानूनी खनन बदस्तूर जारी है । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">हिमालय क्षेत्र पुरातन
काल से ही प्राकृतिक संसाधनों की द्र्ष्टि से समर्ध्द रहा है । वन संपदा के साथ ही
संपूर्ण क्षेत्र जडी-बूटियों का भी भंडार है । इस क्षेत्र के लोग पुरातन काल से यहां
पाई जाने वाली औषधियों से ही अपना इलाज करते आये हैं । लेकिन अब यहां इनका भंडार खतरे
मे है । इनकी चोरी और तस्करी आम हो गई है । तस्कर</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">ठेकेदार व् कुछ दवा कंपनियां अपनी जेबें भर रहे हैं । सरंक्षण के अभाव मे कई दुर्लभ
बूटियां लुप्त होने की कगार पर हैं । इसे रोकना तभी संभव है जब हिमालय की इस संपदा
के रख-रखाव व सुरक्षा पर विशेष ध्यान दिया जाये और इसके लिए कानून बने । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">यही नही</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">बिगडते पर्यावरण के कारण बर्फ का संचित भंडार तेजी से पिघल रहा
है । यही कारण है कि गो-मुख पीछे हटता जा रहा है । पहाडी नदियों व झीलों मे हिमखंड
तैरने लगे हैं । भूवैज्ञानिकों की रिपोर्ट आने वाले खतरों की तरफ इशारा कर रही हैं
। अगर यही स्थिति यही रही तो जलवायू का संतुलन तो बिगडेगा ही नदियों व सागरों में उथल-पुथल
भी संभव है । <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="line-height: normal; margin-bottom: .0001pt; margin-bottom: 0in; mso-layout-grid-align: none; text-autospace: none;">
<span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">इस तरह एक तरफ तो इस हिमालय
क्षेत्र की वन संपदा</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">जडी-बूटियों</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">पर्यावरण</span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">, </span><span lang="HI" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;">धार्मिक
स्थल व वन आधारित उधोग उपेक्षा की मार झेल रहे हैं तो दूसरी तरफ गलत नीतियों से भू-स्खलन
व बिगडते पर्यावरण की समस्या गंभीर होती जा रही है । विकास के अभाव मे सीमांत क्षेत्रों
की सुरक्षा भी चाक-चौबंद नही । इसमे कोई शक नही कि इस हिमालय क्षेत्र के विकास व सरंक्षण
के बिना न तो देश के पर्यावरण को सुरक्षित रखा जा सकेगा और न ही गंगा की पावन धारा
को ।<span style="mso-spacerun: yes;"> </span></span><span lang="EN" style="font-family: "mangal" , "serif"; font-size: 12.0pt;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-78515828647670310782018-08-14T23:39:00.002-07:002018-08-14T23:39:40.902-07:00क्या भ्रष्ट व्यवस्था के स्वयं पोषक हैं हम <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZXiy3tW5DWEGtHJtNSJOuCcesOxyrpDohaX3M4d0_nobH7ey1uadq5COp-HKBLsLhxXgN12CRRyF4RmYzF_T-1SllSupENFB25waU4C-blZvDkhlOhBh-yl_RwNC8UA30hz8uwuhN_YYx/s1600/corruption+pic.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1156" data-original-width="851" height="400" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjZXiy3tW5DWEGtHJtNSJOuCcesOxyrpDohaX3M4d0_nobH7ey1uadq5COp-HKBLsLhxXgN12CRRyF4RmYzF_T-1SllSupENFB25waU4C-blZvDkhlOhBh-yl_RwNC8UA30hz8uwuhN_YYx/s400/corruption+pic.jpg" width="293" /></a></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>15 अगस्त 1947 को हम आजाद हुए | हमने खुशियां
मनाई कि गुलामी की बेडियों से मुक्त हम युगों तक आजाद भारत में सांस लेते रहेंगे |
26 जनवरी 1950 को फ़िर हमने मिठाइयां बांटी, पटाखे छोडे कि अब हमारा राष्ट्र, हमारा
जीवन हमारे ही द्वारा बनाए गए संविधान से आगे और आगे बढता रहेगा | हमने एक ऐसे
गणतंत्र की आधारशिला रखी जिसमें सभी धर्म, जातियों तथा वर्गों को फ़लने-फ़ूलने का
पूरा पूरा अवसर मिले |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>लेकिन आज गणतंत्र का जो स्वरूप सामने है,
उसकी कल्पना शायद ही किसी ने की होगी | हमारे प्रजातंत्र का मूल मंत्र है, जनता के
लिए,जनता द्वारा,जनता का शासन | इस उदार व्यवस्था में हमें ढेरों अधिकार मिले
लेकिन आज उन अधिकारों के बाबजूद गणतंत्र की वह चमक जिसकी उम्मीद की गई थी,कहीं
नहीं दिखती | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>स्वतंत्रता के पूर्व अपनी बदहाली का कारण
हमें गुलामी समझ मे आता था | लेकिन उस अंधेरे मे हमारे पास अपनी पीडा सह लेने के
अलावा और दूसरा रास्ता था भी नहीं | लेकिन अब वह बेबसी नही रही, वह अंधेरा नही
रहा, हम किस जगह की तलाश करें जहां शिद्दत से उठते तमाम सवाल खामोश हो जाएं |</span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>आज देश की मांसपेसियां काम नही कर पा रही हैं
| धमनियों व शिराओं में रक्त प्रवाह मंथर गति से हो रहा है | कुल मिला कर गौतम
बुद्द, महावीर स्वामी व गांधी का देश अपना सम्पूर्ण राष्ट्रीय चरित्र खो चुका है |
आजादी मिलने के बाद भारत विश्व का सबए बडा लोकतंत्र बना | तमाम राज्य बने और
संविधान के तहत सभी को बराबरी का दर्जा मिला | परंतु सत्ता व वोटों की राजनीति ने
एक ऐसे तांडव को जन्म दिया जिसकी चपेट में अब सारा राष्ट्र कराहने लगा है |
साम्प्रदायिक दंगों की आग कभी यहां लगती है तो कभी वहां | मासूम लोगों की मोतों पर
वोट की राजनीति करने से किसी को जरा भी परहेज नही | एक तरफ़ शहरों की चकाचौंध दिन
दूनी रात चौगुनी गति से बढ रही है तो दूसरी तरफ़ आम आदमी का शोषण व बदहाली बढती जा
रही है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यह सच है कि इस स्थिति के लिए हमारी सरकार
तथा व्यवस्था काफ़ी बडी सीमा तक जिम्मेदार हैं | परंतु क्या हम कटघरे से बाहर हैं |
इतिहास साक्षी है कि गुलामी के दौर में हम सभी ने कंधा से कंधा मिला कर बेडियों से
मुक्ति पाई | परतु फ़िर स्वतंत्रता के बाद ऐसा क्या हुआ कि हम हिन्दु, मुसलमान,
सिख, ईसाई या हरिजन तथा सवर्ण व अमीर तथा गरीब हो गए | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>आज हम बेशक राजनीति व व्यवस्थ को कोस लें
परंतु वह राजनीति व व्यवस्था कायम नहीं रह सकती जिसे हम अस्वीकार कर दें | लेकिन
सच्चाई यह है कि कहीं किसी न किसी स्तर पर हम स्वय इसके पोषक हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>सत्य तो यह है कि हम सभी ने देश पर ध्यान
देने की बजाय अपने अपने ऊपर ध्यान देना शुरू कर दिया | हमारा राष्ट्र चरित्र हमारा
व्यक्तिगत चरित्र बन गया | फ़िर प्रत्येक ने उसे कई हिस्सों में अपने अपने हितों के
अनुरूप बांट लिया | चरित्रों के बंटवारे की इस अंधी दौड में वह भूल ग्या कि यह वह
देश है जहां मर्यादा के लिए कभी राम ने अपनी पत्नी का भी त्याग किया | यह वह देश
है जहां महात्मा बुद्द ने सारे माया बंधनों को अस्वीकार कर मोक्ष प्राप्त किया |
वह भूल गया कि यह भगवान श्रीकृष्ण की भूमि है जिसने द्रोपदी की लाज बचाई | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यह सब भूल कर वह अपनी स्वार्थ सिध्दि की अंधी
दौड में शामिल हो वह सब करने लगा जिससे उसका अपना घर भर सके | आज स्थिति यह है कि
अपना चरित्र खो सभी चोरी, कपट और भ्र्ष्टाचार में लगे हैं | परंतु सभी एक दूसरे पर
आरोप लगा रहे हैं | लेकिन कडवा सच <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>यह है
कि संतरी से लेकर मंत्री तक सभी एक ही रास्ते में चल रहे हैं | देश प्रेम, जनहित,
नैतिकता जैसे शब्द उपहास की वस्तु बन कर रह गए हैं | स्त्य व अहिंसा जैसे शब्दों
का चीरहरण हो चुका है | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>दुर्भाग्यपूर्ण तो यह है कि अपने हितों को
देख्कर हम राष्ट्रीय हित को एक्दम नजरांदाज कर रहे हैं| यही कारण है कि आज सभी को
अपनी पडी है | किसी को आरक्ष्ण की बैसाखी चाहिए तो किसी को विशेष पैकेज तो किसी को
अलग प्रदेश | देश का क्या होगा, इस पर सोचने की जरूरत किसी को महसूस नहीं होती | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>हमारी अंतरराष्ट्रीय स्तर पर कई उपलब्धियां
रहीं, यह कहते, सोचते हमारे नेता नही थकते | बहुत सारे तमगे हमारे ताज पर चमक रहे
हैं | लेकिन सत्य तो यह है कि शिखर चमकाने के चक्कर में हम नींव पर ध्यान देना भूल
गए | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>आज स्थिति यह है कि जो जहां मजबूत स्थिति में
है वह दूसरे कमजोर का शोषण कर रहा है | भौतिक सुविधाओं की होड में वह अमानवीय
व्यवहार की हद तक जा चुका है | भ्रष्ट नौकरशाह, मिलावट करने वाला व्यापारी, भ्र्ष्ट
ठेकेदार, भ्र्ष्ट पुलिस, स्ररकारी अफ़सरान, तीन तिकडम पढाने वाला मैकेनिक, ठगने
वाला व्यापारी, संसद में बैठने वाला नेता, कहीं बाहर से तो नहीं आते | हम ही किसी
न किसी रूप में इनमें से एक हैं | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal","serif"; font-size: 14.0pt; line-height: 115%; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>कडवा सच तो यह है कि स्वतंत्रता के बाद हमारा
चारित्रिक पतन हुआ है | हम स्वार्थी और अपने हित साधने में चालाक हुए हैं | और जिस
देश के नागरिकों की सोच में राष्ट्रहित सबसे अंत में आए वहां इससे अच्छी स्थिति की
कल्पना की भी नहीं जा सकती | अगर हम चाहते हैं कि आने वाले वर्षों में <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>तस्वीर बदले तो हमें स्वयं को भी बदलना होगा |
यह गन्दी राजनीति व व्यवस्था तब ही बदलेगी जब हम स्वय इसके पोषक न रहें | </span><span style="font-size: 14.0pt; line-height: 115%;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-49400669314737723382018-06-10T23:19:00.000-07:002018-06-10T23:19:15.080-07:00सिनेमाई नंगई के विरोध मे कौन जलाएगा मोमबत्ती <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2nuVdqM41IafCszv8RnUC2XHCwv4HeADxNV4AWkXpQvqtAkwXeSVQyNcIOlIVdDNHIk2U7Tf_CYuD1AmXCFQogrwXWPHUzmn2Mqdae4jeXRyu9FIOVZibDfa3gLDnSVrI_HdCCtJkgP3-/s1600/veere-story_647_051817120802.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="404" data-original-width="647" height="248" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2nuVdqM41IafCszv8RnUC2XHCwv4HeADxNV4AWkXpQvqtAkwXeSVQyNcIOlIVdDNHIk2U7Tf_CYuD1AmXCFQogrwXWPHUzmn2Mqdae4jeXRyu9FIOVZibDfa3gLDnSVrI_HdCCtJkgP3-/s400/veere-story_647_051817120802.jpg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;">देश के किसी शहर मे किसी
महिला के साथ <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>बलात्कार होता है तो
मोमबत्तियां लिए एक सैलाब सड़कों पर आ जाता है </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> नारे</span><span style="font-family: "Mangal",serif;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;">
धरना-प्रदर्शनों का सिलसिला ही चल पड़ता है और भारतीय मीडिया तो वहां अपना तम्बू ही
गाड़ देता है </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> टीवी न्यूज चैनलों पर तीखी बहसें शुरू हो जाती हैं </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> लेकिन
जब पूरे समाज के साथ बलात्कार होता है तब कहीं कुछ नहीं </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> एकदम
खामोशी </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> बल्कि उस सिनेमाई बलात्कार को प्रयोगवादी फिल्म का टैग लगा कर और
महिला सशक्तिकरण से जोड़ कर उसे सही ठहराने की पुरजोर कोशिश की जाती है </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal",serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>पिछले वर्ष प्रदर्शित विवादास्पद फिल्म “ लिपस्टिक अंडर माए
बुर्का “ और अभी सिनेमाहालों मे चल रही<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>“
वीरे द वेडिंग “ यह सोचने के लिए मजबूर करती है की आखिर देश मे हम किस तरह के
महिला सशक्तीकरण की वकालत कर रहे हैं या कहें सपना संजो रहे हैं </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal",serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal",serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>यह इत्तफाक ही है की पॉर्न फिल्मों को भी पीछे छोड देने वाली तथाकथित
प्रयोगवादी फिल्म “ लिपस्टिक अंडर माए बुर्का “ और वीरे द वेडिंग </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> दोनों
मे चार महिला चरित्रों की कहानी है जो जिंदगी को अपने तरीके से <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>जीना चाहती हैं </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> लेकिन दोनों <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>फिल्म देख लीजिए “ जीने<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>की अलग ललक “ के नाम पर सिर्फ और सिर्फ सेक्स
फंतासी है जिसे पूरी फूहड़ता के साथ फिल्माया गया है </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> “
लिपस्टिक ........... मे अगर सेक्स आजादी के नाम पर खुले द्र्शय हैं तो वीरे द
वेडिंग मे साक्षी की भूमिका मे <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>स्वरा
भास्कर ने जो अश्लील संवाद बोले हैं उससे तो बेशर्मी भी शर्मा जा जाए </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> सड़क छाप
सेक्स संवादों से लबरेज इस फिल्म ने उन सेक्स <span style="mso-spacerun: yes;"> </span>उपकरणों से भी लड़कियों को परिचित करा दिया जिन्हें
वह अभी तक जानती न थीं </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal",serif;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal",serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal",serif;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span></span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;">अब
एक सवाल उन तथाकथित प्रगतिशील लोगों से भी जो यह मानते हैं की पुरूषों /लड़कों के बारे
मे तो इस तरह के सवाल नही उठाए जाते</span><span style="font-family: "Mangal",serif;">,</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> तो फिर महिलाओं या लड़कियों के बारे मे ही क्यों </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> उनसे यही
कहना है की वे अपने किशोर या युवा बच्चों के साथ इस फिल्म को देखने जरूर जाएं और फिर
इस तरह के फिल्मों की वकालत करें </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> समझ मे आ जाएगा की यह फिल्मे महिला आजादी के नाम पर क्या
परोस रही हैं </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> <o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="font-family: "Mangal",serif;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"><span style="mso-tab-count: 1;"> </span>सवाल यह है कि यह किस तरह का महिला सशक्तीकरण है जो इन फिल्मों
मे सिर्फ सेक्स के इर्द गिर्द ही घूम रहा है </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> या फिर इस बहाने सेक्स परोस
कर पैसा कमाने का प्रयास भर है </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">?</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> अगर यही महिला आजादी का शंखनाद है तो अब वह समय
ज्यादा दूर नही जब स्कूली लड़कियां भी अपने बस्तों मे कंडोम के पैकेट लेकर घूमती
मिलेंगी </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> बेटियां बचानी<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>है तो इस
सिनेमाई नंगई के विरोध मे भी मोमबत्तियां जलानी होंगी </span><span style="font-family: "Mangal",serif;">|</span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;"> </span><span style="font-family: "Mangal",serif;"><o:p></o:p></span></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-28374038144009908952018-06-04T01:17:00.002-07:002018-06-04T01:17:57.381-07:00महज मोमबत्ती जलाने से दूर नही होगा अंधेरा <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<br />
<div class="MsoNormal">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkgAwAwOEmkoYfkELMEQ-fsBcKrT8FOBphuj6Y9U7rocyY76ZEaLDAkAzwtIO6g6lvwC9l1eK4WL9oF05ewUJB6YjSlmvF1pyyz68MAdijMVEyTv1YSWEU3cULKasVG4YQGxGU6Gp-Ibwn/s1600/74189624-96B9-4A7B-A8F9-86D13394F5F4.jpeg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="799" data-original-width="1136" height="281" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhkgAwAwOEmkoYfkELMEQ-fsBcKrT8FOBphuj6Y9U7rocyY76ZEaLDAkAzwtIO6g6lvwC9l1eK4WL9oF05ewUJB6YjSlmvF1pyyz68MAdijMVEyTv1YSWEU3cULKasVG4YQGxGU6Gp-Ibwn/s400/74189624-96B9-4A7B-A8F9-86D13394F5F4.jpeg" width="400" /></a><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">गौर से
देखें तो महिला संगठन अपनी नेतागिरी और मध्यमवर्गीय समाज मोमबत्तियां जला कर रोष व
शोक व्यक्त कर अपनी पीठ थपथपा रहे हैं </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">राजनीतिक दल अवसर का लाभ उठा एक दूसरे की टांग
खींचने को ही अपनी भूमिका मानने लगा है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दर-असल देखा जाए तो </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt;">दुष्कर्म की </span><span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यह घटनाएं </span>,<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कम से कम शहरो व म्हानगरों मे हमारे स्वंय
के विकसित किए गये सामाजिक परिवेश का भी प्रतिफ़ल हैं </span>|</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">हमने इधर कुछ वर्षों से अपनी नैतिक
संस्कृति को किनारे कर पश्चिम से अधकचरी आधुनिकता का जो माड्ल आयात किया है उसके
गर्भ मे ही यह सामाजिक दोष निहित थे </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">याद कीजिए </span>70 <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">और </span>80 <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">के दशक मे ऐसी घटनाएं कभी सुनने मे नही
आईं </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बल्कि </span>90
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">का दशक भी ठीक ठाक
गुजरा </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन
यहीं से हमारे समाज मे कम्प्यूटर क्रांति आई</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इंटरनेट तक पहुंच हुई</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">मोबाइल क्रांति ने
अपना डंका पीटा और सिनेमा जैसे सशक्त माध्यम मे भी अश्लीलता के सारे रिकार्ड टूट
गये </span>| ‘ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यू </span>‘
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">तथा </span>‘ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ए </span>‘ <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सर्टिफ़िकेट का कोई
मतलब नही रह गया </span>|</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यही नही</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">पैसे की चकाचौंध व
उसका मह्त्व भी इसी कालखंड मे सर चढ कर बोलने लगा </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">एक तरफ़ इंटरनेट मे बच्चों से लेकर बूढों
तक अश्लील साइटों का आनंद उठा रहे हैं</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कोई रोक टोक नही </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दूसरी तरफ़ हर एक के मोबाइल मे दिलकश नजारों
का भंडार सुरक्षित है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सांसद
से लेकर स्कूली बच्चे सभी मन बहला रहे हैं </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दूरदर्शन के विज्ञापन किसी ब्लू फ़िल्म से
कम नही </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">कंडोम
के विज्ञापनों मे सिसकारियों को साफ़ सुन सकते हैं </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">अधखुले कपडे पहन अपनी मांसल देह का
प्रर्दशन करना आधुनिकता मे शामिल है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">शराब और दूसरे नशों मे भी कोई प्रतिबंध नही </span>|
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यानी चारों तरफ़ से
एक उत्तेजक परिवेश तैयार है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">लेकिन अगर कहीं कोई बधंन है तो सेक्स पूर्ति का
कोई साधन नही</span>, <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सिवाय
विवाह के </span>|<br />
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ऐसे मे नैतिकता के
बंधन ढीले पड्ना स्वाभाविक ही है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">धर्म-अधर्म का विवेक कामेच्छा डस लेती है </span>|</div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<div class="MsoNormal">
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ऐसे माहौल मे बौराये
लोग आसान शिकार की तलाश मे निकल पड्ते हैं </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">यह जानते हुए भी कि इस जुर्म की सजा क्या
है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">ठीक
वैसे ही जैसे हर हत्या करने वाला जानता है </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">दर-असल इस समस्या को सिर्फ़ सख्त कानून बना
देने से नही रोका जा सकता </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">इसके लिए उन तमाम चीजों पर गहन चिंतन की जरूरत है
जो इसके कारण बनते हैं </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">बहुत संभव है जिसे हम आधुनिकता व सामाजिक खुलापन
कहते हैं उस्को भारतीय परिवेश मे नये सिरे से परिभाषित करने की आवश्यकता महसूस हो </span>|
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">साथ मे कुछ चीजों को
नियत्रित करने की भी </span>| </div>
<div class="MsoNormal">
<br />
<span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;"> अगर आज के समाज मे
यह संभव नही तो फ़िर कामेच्छा को एक मानवीय जरूरत मान कर देह व्यापार को भी आधुनिक
समाज की आधुनिकता की परिधि मे लाया जाये </span>| <span lang="HI" style="font-family: "Mangal",serif; font-size: 10.0pt; line-height: 107%; mso-ansi-font-size: 11.0pt; mso-ascii-font-family: Calibri; mso-ascii-theme-font: minor-latin; mso-bidi-font-family: Mangal; mso-bidi-theme-font: minor-bidi; mso-hansi-font-family: Calibri; mso-hansi-theme-font: minor-latin;">सिर्फ़ इस बिन्दु पर ही नैतिकता व पुरातन मूल्यों
के पाखंडी व्यवहार का प्र्दशर्न क्यों वरना यह अधकचरी आधुनिकता कई और बिमारियों को
जन्म देगी </span>|<o:p></o:p></div>
<div class="MsoNormal">
<span style="display: none; mso-hide: all;">Top of Form<o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal">
<br /></div>
<br /></div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-7563448896438512165.post-90578603837860920792018-04-15T22:40:00.001-07:002018-04-15T22:40:45.326-07:00एक आंसू का सफरनामा (16 अप्रैल जन्मदिवस पर)<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="_37i-" data-ft="{"qid":"6544913291236189120","mf_story_key":"1716153171961857","top_level_post_id":"1716153171961857","tl_objid":"1716153171961857","throwback_story_fbid":"1716153171961857","tracking_source":"memories_home","src":26,"client_viewstate_position":1,"throwback_viewstate_section_name":"throwback","throwback_story_type":"photo","throwback_years_ago":2}" data-insertion-position="1" style="font-family: inherit;">
<div class="_4-u2 mvm _4-u8" id="u_fetchstream_2_42" style="background-color: white; border-radius: 3px; border: 1px solid rgb(221, 223, 226); font-family: inherit; margin-bottom: 10px; margin-top: 10px;">
<div class="_4-u3" style="border-radius: 3px; border-top: none; font-family: inherit;">
<div aria-describedby="js_1lv js_1lw" aria-labelledby="js_1lu" class="_4_vv _5jmm _5pat _5v3q" data-fte="1" data-ftr="1" id="u_fetchstream_2_5" role="article" style="border-style: none; font-family: inherit; margin: 0px; position: relative; word-wrap: break-word;">
<div class="_3ccb" data-ft="{"tn":"-R"}" data-gt="{"type":"click2canvas","fbsource":703,"ref":"nf_generic"}" id="u_fetchstream_2_e" style="font-family: inherit;">
<div class="_5pcr userContentWrapper" data-ft="{"tn":"-R"}" style="font-family: inherit;">
<div class="_1dwg _1w_m _q7o" style="font-family: inherit; padding: 12px 12px 0px;">
<div style="font-family: inherit;">
<div class="_5pbx userContent _3576" data-ft="{"tn":"K"}" id="js_1lw" style="font-family: inherit; font-size: 14px; line-height: 1.38; margin-top: 6px;">
<div class="text_exposed_root text_exposed" id="id_5ad433f7303156f95794315" style="display: inline; font-family: inherit;">
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4xff3-nDWf_CaFkraaWxkjNjcOHuByNxku9r-gkxx2hAHxpbZ512VH8R48pHSRY0fV6fiSn03YfKM_hBLl5vPbbJux6RIR9d2Ib6RP8CJXcA2oZcrnTntVXG7YmINo4IFyeeu77D6B6lf/s1600/chaplin-%25D1%2587%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B8-eps-4935834.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1300" data-original-width="1276" height="320" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg4xff3-nDWf_CaFkraaWxkjNjcOHuByNxku9r-gkxx2hAHxpbZ512VH8R48pHSRY0fV6fiSn03YfKM_hBLl5vPbbJux6RIR9d2Ib6RP8CJXcA2oZcrnTntVXG7YmINo4IFyeeu77D6B6lf/s320/chaplin-%25D1%2587%25D0%25B0%25D1%2580%25D0%25BB%25D0%25B8-eps-4935834.jpg" width="314" /></a></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
आज जब दुनिया से हंसी गायब हो रही है बरबस याद आते है चार्ली चैपलिन । दुनिया भर के बच्चे जिस चेहरे को आसानी से पहचान लेते है वह चार्ली चैपलिन का ही है। चैपलिन की फिल्म 'द किड' 1921 में बनी थी उसमे चैपलिन के साथ एक चार साल के बच्चे जैकी कूगन ने अदभुत अभिनय किया था । 'द किड के बाद चैपलिन बुढापे मे कूगन से मिल पाए । यह एक मार्मिक मुलाकात थी । 4 साल का बच्चा अब 57 साल के गंजे आदमी मे बदल चुका था। बूढे चैपलिन की आखो मे आंसू आ गए।</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
चार्ली क<span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;">ी आत्मकथा 1964 में छपी थी। उस समय वह 75 के थे पांच सौ से भी अधिक पृष्ठों वाली इस किताब में चैपलिन ने यादों के सहारे अपने लंबे जीवन का पुनसर्जन किया था । कैसा था उनका बचपन और उनकी जिंदगी, यह सब लिखा है चैपलिन ने ।</span></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
<span class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;"><br /></span></div>
<div class="text_exposed_show" style="display: inline; font-family: inherit;">
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
"सच तो यह है कि गम और तनाव में डूबे, लोगों को हंसाने वाले मुझ मसखरे कलाकार की जिंदगी में घोर अंधेरा रहा है। सच तो यह है कि मेरी जिंदगी का सफर भीड़ भरे शहर लंदन से शुरू हो कर हालीवुड की रंगीन दुनिया में जाकर ही खत्म नहीं होता । इस सफर में बहुत से मोड़ हैं। जहां शोहरत और ग्लैमर का उजाला ही नहीं बल्कि घोर गरीबी और हालातों का गहरा अंधेरा है। ऐसा अंधेरा जिसे भरपूर उजाले के हाथ कभी छू तक नहीं सके। मेरी यादों में एक छोटा सा घर, उसके अंदर सिमटी दुनिया अब भी जिंदा है । पिता की मौत के बाद किस तरह बदल गई थी मेरी दुनिया और मैं किस तरह घर की सुरक्षित बाहों से छिटक कर मां के साथ खुले आसमान के नीचे आ गया, यह भूला भी कैसे जा सकता है। मैं एक तरह से अनाथ हो गया। पेट की आग ने मुझे कब थिएटर में ला खड़ा किया पता नहीं। रोटी के लिए लगाए गए ठहाकों और मसख़री में मेरी जिंदगी के दुख दर्द पता नहीं कहां दब गए। मैंने दुनिया को हंसाया और हंसते हुए देखा लेकिन मै कब रोया किसी को पता नहीं।"</div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px;">
<br /></div>
<div style="font-family: inherit; margin-bottom: 6px; margin-top: 6px;">
बुढापे को चार्ली ने अपनी ही शर्तों पर स्वीकार किया । आज चैपलिन हमारे बीच नहीं हैं लेकिन उनकी फिल्में हमेशा साथ रहेगी। 25 दिसंबर 1977 को यह मसखरा दुनिया को हंसता छोड विदा हो गया।</div>
</div>
</div>
</div>
<div class="_3x-2" data-ft="{"tn":"H"}" style="font-family: inherit;">
<div data-ft="{"tn":"H"}" style="font-family: inherit;">
<div class="mtm" style="font-family: inherit; margin-top: 10px;">
<div style="font-family: inherit; position: relative;">
<div class="_5cq3" data-ft="{"tn":"E"}" style="font-family: inherit; position: relative;">
<a ajaxify="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1716153051961869&set=a.1397155773861600.1073741833.100007015712451&type=3&size=612%2C344&source=13&player_origin=memories" class="_4-eo _2t9n" data-ploi="https://scontent-bom1-1.xx.fbcdn.net/v/t1.0-9/12985523_1716153051961869_6015765186705982974_n.jpg?_nc_cat=0&_nc_eui2=v1%3AAeE9dEAdiM78_7_KvkbX7fRix40SLOOOlzFxzzku9sD6txt--4iCrvVoeLBTjdhsW8EObXmcK0gobOHSyxCRqQtlh8khyK1iuuDXz1HeOE32jw&_nc_pt=1&oh=404e28ffc79522a604fd57bfc0001249&oe=5B57AF6E" data-render-location="permalink" href="https://www.facebook.com/photo.php?fbid=1716153051961869&set=a.1397155773861600.1073741833.100007015712451&type=3" rel="theater" style="box-shadow: rgba(0, 0, 0, 0.05) 0px 1px 1px; color: #365899; cursor: pointer; display: block; font-family: inherit; position: relative; text-decoration-line: none; width: 470px;"><div class="_46-h _4-ep" id="u_fetchstream_2_p" style="font-family: inherit; height: 264px; overflow: hidden; position: relative; width: 470px;">
</div>
</a></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
<div style="font-family: inherit;">
</div>
</div>
</div>
<div style="font-family: inherit;">
<form action="https://www.facebook.com/ajax/ufi/modify.php" class="commentable_item collapsed_comments" data-ft="{"tn":"]"}" id="u_fetchstream_2_3i" method="post" rel="async" style="margin: 0px; padding: 0px;">
<div class="_sa_ _gsd _fgm _5vsi _192z" style="color: #90949c; font-family: inherit; margin-top: 0px; padding-bottom: 4px; position: relative;">
<div class="_37uu" style="font-family: inherit;">
<div style="font-family: inherit;">
<div class="_57w" style="font-family: inherit;">
<div class="_3399 _1f6t _4_dr" style="clear: both; font-family: inherit; line-height: 20px; margin: 10px 12px 0px; padding: 0px 0px 6px;">
<div class="_524d" style="font-family: inherit;">
<div class="_ipn clearfix _-5d" style="color: #777d88; font-family: inherit; zoom: 1;">
<div class="_1vaq" style="font-family: inherit;">
<div class="_ipp" style="font-family: inherit;">
<div class="_3t53 _4ar- _ipn" style="font-family: inherit; white-space: nowrap;">
<br /></div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</form>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
</div>
L.S. Bishthttp://www.blogger.com/profile/14787079326130935247noreply@blogger.com1